یِادِتن 18

نَبو لَنچی که همیشه داهِنِن / توی خور گور سوزو اُ لاهِمِن

پا خُ اَ دایره اُ در بُنسِت / تاجی اَ رازغِی رو سَر بُنُسِت

یِه سُهِ بَشِت و دو بِزَنِت / همیشه حَرفُن نو نو بِزَنِت

بی خودی اُ یَتا اِستارهَ بُکُنت / بِزَنِت تَپ تَپ شو پاره بُکُنِت

روی هو بی خودی آبندی بُکُنت / و دِگَه بی نَعشی لُو فَندی بُکُنت

گَل بِگنِنت بِرِیت به گَلمی بِرَست / به یَتا سایه یِ وَلمی بِرَست

بشه هُد هُد بِی کَغارُن بِبرَت / زیر بارُن تا بهارُن بِبَرِت
داهن = تعمیر لنج
لاهن =بگل نشستن لنج
رازغی = گل رازقی
استاره = ستاره. راهنما
تپ تپ = پهلو عضو بدن . زیر دندها . صدای ضربان قلب . کنار سینه
شو = شب
نعشی . باد سردی که در اوایل پاییز همراه با گرد و خاک شروع که دریا را مواج وبعد از آن هوا سرد میشود
لو فندی یا لو پندی = ادای کسی را در آوردن
گل بگنت = سُر بخورد. چرخاندن . واحد بازی
گلمی = چای پُر از آب کناره رودخانه . ژرفا .
ولم = خوب . عالی و باب میل دل

باغبُون پیر جاشک

بالا دست جاشک که ادم ون پیشتر "رُو دَرآتک" شَ گَن (یعنی جائی که اَفتو دراتات ، رُوچ بی بلوچی بی اَفتو اَگن و ایجا رُو مخفف رُوچ بودی و درآتک هم یعنی درهُند ) محصول اصلی رُو درآتک موز ن ، موز کوچک و معروف بی عسلی ،و کُدو البته تمباک جاشک هم معروفن که بشته داخه جاشک کهنه (محله کدیم جاشک) بَ دست اتات

MrJack FrankLiar
برگردون بی بندری: Genow
بالا دست = شرق
جاشک = جاسک
کُدو = هندوانه

سید محیا

سید محیا

تو جنوب کمتر کسی پیدا ابوکه وا شروند که شروه -شروا شلوا هم اگن علاکه ایبشت و دوبیتیون سید محیا واگوشش نی خرده بشت.
سید محی الدین متخلص به مَحیا تو روستایی به اسم کال که در زمون حیات محیا جز فرامزان بستک بودی و حالا جز لامرد لار استان فارسن تو کرن( قرن )یازدهم درسال 1020هجری متولد ابو و بنا بر روایتی صد تا صدو بیست سال عمراکنت.سید محیا به شکار و اسب سواری وتیر اندازی علاکه زیاد ایودی و محل شکارش بنگر بیخ شیش کیلو متری غربی ده انوه گوده و محل سوارکاریش 9کیلومتری همی ده انوه گوده تو مسیر کافله (قافله) بستک-لارکه وا لرد محیا معروفن بودی که همو جا یتا برکه (آب انبار) درست اکنت که وا برکه محیا معروفن .
محیا هم مثل دوبیتی سرایون دگه جنوب مثل فایز - باقر -دشتی و دیگرون تو متن زندگی مردم کدر شناس جنوب جا ایشه .
ساحل نشینان بی پیرایه و بی ادعا در سفر دور و دراز دیریایی وا خوندن شروند محیا رنج سفر و درد غربت کم وهموار شاکه و مادرن بی خابوندن نوزادخو پای گهواره دو بیتون محیا وا شروند زمزمه اکنن.محیا مورد علاکه مردن وزنن شعر دوست استان های هرمزگان فارس- خوزستان و حتی بلو چستانن . سفر سیاحتی محیا به جاسک _ بیابان- میناب بندر خمیر بندرعباس-لنگه گاو بندی بید خون در شرق عسلویه وبردخون در دیر بوشهر و به لار و شیراز و اصفهان بی مباحثه و مشاعره در دارالعلم ایی شهرن و به
عربستان بی مراسم حج و به هندوستان سفر اکنت .
دو بیتیون محیا شامل معما وچیستان - مذهبی - مثل و عاشکانه که مه وا چند دوبیتی اشاره اکنم .

عاشکانه
سر بی عشق سامانی ندارد / غم دلبر سر انجامی ندارد
بسی محیا بپرسید از طبیبان / مریض عشق درمانی ندارد

نگارا شربت از لبهات بفرست / گلاب از گوشه چشمات بفرست
برای توتیای چشم محیا / کف دستی زخاک پات بفرست

مثل

خوش از روز جوانی وقت هی هی / دف و چنگ و رباب و مطرب و می
عجب عیش و نشاطی داشت محیا / ( جوانی تا به پیری پیری تا کی)

جوانی دادم و پیری خریدم / که من سودی درین سودا ندیدم
برای خاطر دلدار محیا / ( ازآن روزی که ترسیدم رسیدم)


مذهبی

ولم تا خیمه بر روی زمین زد / علی شیر خدا شمشیر دین زد
برای خاطر دلدار محیا / براق از جنت آورد و به زین زد


معماو چیستان
عجایب قدرتی دیدم در این بر / حدیثی از تو می پرسم برادر
که محیا صنعت نادیده دیده / که یک دختر بزاد از چار مادر

امید وارم که مورد پسند شما بشت.

منبع :کتاب اشعار سید محیا نوشته احمد حبیبی

برگردن وا زبن بندری : حبیب سورویی و Genow
عکس : وبلاگ رادیو گلها که اسم عکاس شو ننوشته

نامه بی حسین

نامه بی حسین کَسِر نواز پنج ساله ی هرمزگانی
دُهل ون بی که بَ صدا در اَهندنگ
جَمبو حسین خیلی خوشحال بُودُم وَختی اُمدی تو هم مِثِ مِه دُهل زدن دوستت َستن مه هم چُولنگُم و از اَلان دُوست اُمَ نگوما بزنُم ، ولی بَپ ما اَگیت تو بایَ وا دجمبی شروع کنی
وَختی عکس تُو اُمدی بی بَپ ما اُمگُ برنگ هَدِ حسین ، ایگُ خیلی دُورن ، شُم گُ ناتونت دُور بشت چون تو اِتگُتَه که جاهُ ون دور و اَ تره دیریا چُولَنگ ون رنگ شون فرخی شستن و دُهل شون هم فرخ اَکنُت ولی دُهل حسین مِثٍ دُهل باگَپو ن و خود حسین رنگِ مه ایشَه
بَپ ما چیزی ای نَگُ فکط بی دُهل ون با گَپو که داخه سِرا دُولون هسترن نگا ایکه و خیلی طولی کشی تا رو خُو بری گَردوند چهم ونی پُر خرص بوده مثِ چولَنگون گریخ شَکه دوباره اُمگُ حالا بِرنگ تره حسین آ کَسِر اَزونت و مه دجیمی و تو هم نگومان بزن
بَپ ما اِیگُ بی رهتن پی حسین بایَ اَ هفت دیریا رد بکنیم بایَ سوار غُراب بشیم اُمگُ پَ حسین چطوکا رهتی ؟ ایگُ : حسین نَرهتی ،بَپِ بَپِ بَپِ باگَپو حسین وا زور شُو بردی اَجا وبی او شُوفروختی
اُمگُ مگه بی ادمُون هم افروشِن ، اِیگُ هر غایه گَپ بودی و مدرسه رهتی اَ معلمت بپرس ، بَپ ما دگه چیزی ای نَگُ مث ایکه ناراحت بودَه
صُحب روز بعد بَپ ما سرحال هسته و مث همیشه خَنده شَزه دوباره اُمپرسی بی چه دُهل حسین مث دُهل باگَپو ن ؟ بَپ ما دوباره ساکت بُو ولی اِی دوفه دگه گریخ ای نَکنه ره سُراک دُهل ون بَپی و ایگُ ای دُهل ون همیشه وا مان و هرغایه چولَنگی بَ دنیا هُند دُهل اَزنیم و اتوکا بی هَمه خبر اکنیم وَخت هیش دُهل ازنیم و هرغایه هم کسی مُرد دُهل ازنیم باگَپو وختی زنده هسته ،هر وخت دشمن حمله شَ کِه وا دهل بی هم خبر مُو اداده که فرار بکنیم یا بجنگیم و دوباره ساکت بُو
اُمگُ بَپِ بَپِ باگپو حسین بی چه دُهلی وا خُودی ایبردن /؟

ایگُ اوشون هم وا همی دُهل جشن اَگرن و هر وخت دل شون بی خومو تنگ بشت دُهل اَزنن و وا دُهل وا ما گپ اَزنن

حسین مه هر روز ظهر اَرَم لَردِ لَهرون زیر درخت ون اَنینُم و دجمبی ازنُم تو هم ظهر بره صحرا و لُو تیو کَسر بزن وا دُهل وا هم گپ اَزنیم مواظب دُهل باگپوت بَش مواظب خُوت هم بَش
کُواری حسین ، کُواری حسین
زنگبار - کی موسمبا پنج ساله
(یک استعدا ناب نوشته سیاورشن ، داخه وبلاگی درباره حسین و استعدادی تو دُهل زدنی اِیگته ، مه هم چن سال پیش اَ کُول یتا چولَنگ زنگباری بصورت یتا نُومَه بی حسین تو بندر اُمنوشتی ، چون بخشی اَ ما ریشه از آ دیار مُو هستی و بخشی از فرهنگ هرمزگان هم اَز آجا ریشه ایشستن

......
معنی لغات سواحلی
جمبو یا یمبو = سلام
نگوما = یک نوع دهل بزرگ در شرق افریقا شبیح به دهل لیوا
دجمبی = یک نوع دهل افریقای
کواری = خدا حافظ
.
نویسنده : گلشن سورو (ناخدا)
برگردون بی بندری : Genow

رضا نصیری

رضا نصیری هنرمندی که بَ دمبال تکلید نین ولی بَ تَموم کُدرت از بندر و زندگی بندری اخوندن ، ولی هنو بَ حک و جایگاهی داخه موسیکی هرمزگان نرسیدی ، رضا اسپانسری وا نُوم فطوم ای نین و کاری اینکردن که روزنومه ای بی بازار گرمی تیتر بزونت بازگشت ناصریا ، شاید خیلی ون اَگَن بی چه رضا همیشه داخه مرکز خلیج فارس دعوت نبودن و ... بی چه مه خیلی بی رضا دوست اُمَستن ، فکط رضان که همیشه از جا گِتِن اَفتُو رو پَنگ مُغ و مُشتا و مائی گِتن اخونت و یا حمله اَگیت و دل بَ دیریا اَزنت ، رضا همیشه اَ سرخی خاک هرموز که مث حنبر رو دس اَنین اَگیت و رضا فکط از بندر و سنن بندری اَخونت شایَ بی همی ن که بَ مذاق خیلی ون خاش نتات انصافن رضا صدای خاشی شستن و جنس صداش بندرعباسی ن و اجراون هم خیلی عالی ن ، رضا موج همت تو نگات رنگ فردا اگنت ،، نخسته و خدا قوت

عکس : هرمزگانی دات نت

یادتن 17

در بیات اَ معنی مَعنا بِگِرِت / لُووِش اَ خنده بو نعنا بِگِرِت
بِرِیِتِن تا پای خُ پَس بِگِرِت / سَرِخُ تو آسَمُن دَس بِگِرِت
تا غُراب رو بِرِیت وُ پا بِگِرِت / بی خودی توی سرو جا بِگِرت
دَسِ دیریا بِگِرِت آبی بَشِت / تو هوا اُ بِل مُرغابی بَشِت
بِرِت بالا تا که بارُن بِگِرِت / بارِشش جُن سُهارُن بِگِرِت

گَپ اَ اِسف و اَ زُلِیخا بِزَنت / بعد بیات یِه دَستی لیوَا بِزَنت
بِرِتِتن تا سَر مُغ شُنَه بُکُنت / بِنینه روُ پَنگ مُغ دونه بُکُنت
غراب رو = مسیرهایی که لنج ها وکشتی ها مجاز به کشتیرانی می باشند .مسیر کشتیرانی
لیوا= یکی از بادهای اهل هوا {زار} و یکی از آلات موسیقی دهلی است دو سر و بلند از جنس چوب و خمره ماننده استوانه که بر سر بزرگ آن پوست کشیده می شود . بابا حبیب از نوازندگان بر جسته لیوا بود لیوا را در لای دو پا نهاده و می کوبید .. لیوا یکی از دستگاهای موسیقی هرمزگان نیز اصلاق می شود
سهار =کثیف . آلوده . بوی بد
مغ = درخت نخل
شُنه = شانه
پنگ = خوشه های درخت خرما

ققنوس

رَسیم به مالَک ُ و دَس بِزَنیم / دَس رّد بِسینَه ناکَس بِزَنیم
روحِ دیریایی ما جُن بِگِرِت / آتِش اَ آفتوُ تابُن بِگِرت
مِث قُقنوس اَ تو آتش در بِیات / مِث شِیری روی آتش سَر بِیات
بَشه مهتاب تَنَه به شُو بِزَنت / بی خودی گِره وا اَفتو بِزَنت

اَ جدایی ُ هَمیشه جُدا بَشِت / لحظه لحظه هَمه وا خدا بَشِت
توی جُنِش یِه چیزی پا بِگِرت / وُ دِگَه دومَن دیریا بِگِرت
توی شُو روشنی سایه بَشت / روی دیریا مِثِ یِه بایهَ بَشِت

مالک = مقصد آخر

دس =دست
جُن =جان
مث= مثل
ققنوس = مرغی است بغایت خوش رنگ و خوش آواز گویند منقارش 360 سوراخ دارد و در کوه بلندی مقابل باد نشیند و صداهای عجیب و غریب از منقارش بر آید و سبب آن مرغان بسیار جمع آیند از آنها چندی را گرفته و طعمه خود سازد .هزار سال عمر کند و چون هزار سال بگذرد هیزم بسیار جمع وبر بالای آن نشیند و سرودن آغاز و مست گردد و بال بر هم زند که آتشی از بال او بجهد ودر هیزم بسوزد و از خاکسترش بیضه ای پدید آید . او را جفت نباشد و کویند موسیقی را بشر از آواز او دریافته
بایه = راهنمایی کشتی در دریا = چراغ دریایی

گِشِر زدن

گِشِر زدن و دِهان جهاز یا همو سیفه زدن ، جهازون تخته ای هر چن وخت یَ بار بایَ گشِر شُو بزنن و دهانی کنن ، دهان همو سیفه کُولی ن که ناوالت تخته هُو بکشت و سنگین بشت ، الان جهازون موادی دگه دهان و سیفه شو ناوات فکط بایَ گشری بزنن که کمته از جهازون تخته ای گشر انین روش

photo by : MrJack FrankLiar

یادتن 15

بِزَنیم دِل خُ وا دیریا هَمَتا / بُکُنیم راهِ خُ پیدا هَمَتا
غمِ دنیا دِگَه چُولِت نَکُنِت / اسیر پول نَبی مُولِت نَکُنِت
وا ماشِت بَه تا که لِم چِیت نُکُنن / ای چپ و راست دگه کِی چِت نَکُننِ
سِر خُ پیش کسی خم نکنی / بِی خُ دَرمُندهای ماتم نکنی
اگه ما بِی خُمُ باور بُکُنِیم / اَ تُوُنِیم اَ خُمُ نابَر بُکُنیم
مِه نَهَم کهنه پِرست مِه نو گَرام / مِه نَهَم اسیر جُو مِه هُو گِرام
گَپُم اِیننِ که بِریم ساده بَشیم / و دگه آدم ِ اُفتاده بَشیم
اثر زنده یاد صالح سنگبر
چُولت = خرابت .ویرانت
موُلت = کنایه از گیر کردن . گیر کردن ماهی سر قلاب ماهیگیری
وا ماشت = به هوش باش
لم چیت = پشت پا
کی چی = قیچی
خُ = خود