لباس و پوشش مردم قشم (قسمت دوم )

            

زنون قشمی مانند زنان دیگر جزیره اون و بنادر جنوبی * بخصوص در گذشته* کمته نه کوچه و خیابون دیده ابن و غایه در هوندن از خونه برکه شوزدن تا صورتشون از نامحرم پوشیده بشه * که امروزه ای سنت از یاد نرفتن و کم رنگ

بودن ..
برکه انواع مختلف ایشه بعضی گپن و پهن که تمام صورت اپوشونه و دوتا سوراخ قسمت چشم وجود ایشه ولی مابقی مدلون باریک ته بودن و روی ابرو و قسمتی از صورت اپوشونه
و برای پوشش سر خو از پارچه توری به نام جلویل استفاده اکنن و بَرو اون چادر اپوشن
برای دوختن شلوار هم از پارچه زخیم استفاده ابوت و قسمت بالای شلوار گشاد وا پاینش تنگ و چسپون ادوزن و بخاطر زیباییش در قسمت پایینش از نوارون بافته شده از خوس و کاموا (شک و زری) که براق همن هستن استفاده اکنن
لباس مردون قشم هم مثل مابقی خلیجیون پیراهن بلندن که بشتر وقتون هم سفیدن
ای پیراهن تا قوزک پا اپوشونه و لباسی کاملا یک دست و آزادن و زیر اون هم لونگ ابندن و روی سر خو کلاهی توری اپوشن

رسم و رسومُن سیریک

 

بعضی اَز رسم و رسومُن سیریک
رمضان تو شهرستان سیریک هم مث بکیه جاُون هرمزگان رسم و رسومی خاص خودی شستن ،بی افطار هر کَ یَ چیزی بی همساده ُون خُو اَرستت شیرینی و کدیم ُون بشته اَررُوت و ساغُو شو اَرستاده .
بی همساده ُونی که تنگدست ن هم کمک ا

َکنن اَ بیستُم رمضون نماز کیام بعضی جاُون اَخونن ، بومی ُون شهرستان سیریک 90 درصد شون سُنی ن بیست وششم رمضون یَتا نَذر هستی معروف بی مُردغُونی یتا کهر بَ نیت مُرده ُون خو سر اَبرن و گوشتی خیرات اَکنن ، خیرات هم دو سوم گوشت بی همساده ُون و فخیرون بَش بَش اَکنن و یک سومی داخه لهر درست اَکنن و شُو یَتا مُلا اتات بعد خاردن افطاری فاتحه ای هم بی مرده ُون صاب خیرات اَخُونت ، صُحب روز عید مَردُون همه لباس نُو اَپوشن و بی نماز عید اَرن بعد نماز همه دسته جمعی همه لَهرون ابادی بی عید دیدنی اَرن هر جا اَرن یَ لکمه ای اَخارن و عید مبارکی اَکنن و بی لهر بعدی اَرن ، هرکَ هم کبلن وا هم غیض بودی روز عید دگه صلح اکنن و روز عید دگه هیچ کَ کذُورت و ناراحتی اَ کسی بَ دل ناگِنت ،بعد سر زدن بی همساده ون بی کبرستونن اَرن و روز عید بی مردئُون خُو فاتحه ای اَخونن اَگَ کسی فُوت ایکردن اولین عید بعد فوت او یتا کهر بعنوان عیدی متوفی سر اَبرن و گوشتی خیرات اکنن و همچنین اولین عید بعد هیش عروس و دوماد هم یتا کَهر عیدی شون اَکنن روز دوم عید خیلی ُون دوباره روزه اَبن که ایجا معروف بی شِشُک ن یعنی شش روزی بعد رمضون هم روزه ابن اَگن خیلی ثَوابی شستن البته داخه سیریک خیلی نذر و نیاز اکنن ، مثلن زنی که حامله ن وختی هفت ماهی بشت یتا کهره بعنوان پادُومنی اَکشن و گوشتی اب پز وبه اصطلاح ایجا فاجُوش اَکنن و گوشتون اَخارن و استخوان ُون هم بایَ داخه همو لَهر کَل بکنن ، بعد تولد چُولَنگ ششمین روز هم یتا کهر اَکشُن و حالت مهمونی شستن و بی همه دعوت اکنن بی شُوم که شَگَن شِشَغُون و کدیمُ ون شُو ششَغُون کَلم و شروند هسته وتا نزیک صح یَتا شروند شَزه البته شُوم هم نصف شُو ادن حتی وختی که شُوم دیر بشت وا شُوخی اَگن بگه ششَغُونن که شوم نادادن ،، وختی هم که چُولَنگ ُون یَک سال شو بشت سرشون اتراشن و بی تراشیدن سر چُولَنگ ُون هم یتا کهر سر اَبرن حتی کدیم ُون بی چُولَنگ ُون شو اَبُرده پا زیارت خضر و بعد کربونی کردن کَهر مُرُود زیارت خضر که نُومی حیدر هسته سر چوک ون شَ تراشته البته ای رسم و رسوم ون هم کم کم ول نبودن
...
نویسنده رئیسی اَز شهرستان سیریک
برگردون بی بندری Genow
توضیح : عکسی اَز سیریک اُمنَهسته و اغای رئیسی هم عکسی بی ما ایملی نکرده بخاطر همی یتا اَ عکس کُنچی پست اُمکه که داخه ای رمضون یادی بکنیم اَ سادات کُنچی و گُودَه

آداب و سنن مردم جزیره قشم (قسمت اول)

آداب و سنن مردم جزیره قشم از فرهنگون غربی و خارجی کمته تاثیر ایگفتن و بردباری و خونگرمی و مهمون نوازی و تحمل سختیون شرایط آب و هوا از ویژگیون مردم پاک جزیره بودن و هستن
مردم جزیره با وجود تمام مشکلات ی

کپارچگی خو حفظ شوکردن و در معاشرت با یکدیگر روحیه گرم و همبستگی بالایی شوهه بخاطر همی نعمت مردم همیشه در کنار هم در شادی و غم هم شریک بودن و هستن.
مردم جزیره سخت پایبند اصول مذهبی هستن و به همین دلیل اکثر مراسمون و رسوم و شادیون مردم قشم وابسته به دین مبین اسلامن.
مراسم مولودى
روزونی که از قدیم الایام نه قشم مولود خونی انجام ابوت
1- روز تولد حضرت رسول (ص) روز 12 ربیع الاول
2- معراج حضرت رسول(ص) 27 رجب
از زمانی که نه تارخ قشم ثبت بودن ای دو شب مراسم مولود خونی اجرا بودن و حتی یک بار هم نبودن که مردم قشم ای مراسمون از یاد ببرن و سال به سال پر بار ته و نورانی ته برگذار ابودن

مراسم قبله دعا
یکی از سنتون نبوین که برای مردم قشم خیلی خیلی مقدسن و زمانی که در سال بارندگی کم بشه یا مشکل بزرگی برای مردم جزیره پیش بیاد مردم همراه شیوخ که جنبه حاکم داخه جزیره شوهستن به قبله دعا ارن و مکانش باید خارج از شهر بشه و بدور از سر و صدا و مردم همرا خو دستمالی ابرن که روی دوش یا سر اکردن و زمانی که شیخ نصف خطبه ایخوند همراه شیخ دستمال از این رو به اون رو اکنن

دوشاو گِتِن

           

داخه مُغُ ون و نزیک مُشتاه مُغ ،اَول یتا کَل بَ عُمک یک متر و نیم اَکنن و دیواره ای وا سیمان پلاستر اَکنن وکفی هم سیمان اَکنن، کدیم ُون که سیمان نبودی کاگِل شو اکردی ، بعد پیش مَهر ون اتراشن و مهرون مث سونده گِرهن ادن طوری که مَهر ون کمی ازاد بشن و شَمِ مَهرون فاصله ای بشت ، بعد رو کَل همی مهرون که گرهن شوداده اَنسن و بصورت استوانه مهرون رو کَل راست اکنن و بعد استوانه ای که وا مهر درست شوکرده و محلی ون شَگَن چُونک پر خرمائی اَکنن تا دوشاوی بگرن گرمای زیاد باعث ابوت دوشاو بَ شَمِ مَهرون زیر بیات و کم کم داخه کَل جَم بشت ، دو روز بعد دوباره چَونک پُر خرما اَکنن و ادامه ادن تا کَل پر بشت بعد دوشاوُون داخه جَهله و یا ظرفی دگه اکنن و تا خرماون تمون نبودن ایکار ادامه اَدن ، همه خرما مُغُون دوشاو شو هستی ولی زَرِک مُغی ن که بی دُوشاو معروفن و اَلان غایه دُوشاو گِتنِ زَرکِ ن
...
عکس : اِیسنا

ماهیگری داخه گروگ

        

بندر گروگ که بَ تازه ای شهر بودی 70 کیلومتری مینُو و 150 کیلومتری جاشک ن ، گروگ تنها شهر تابع شهرستان سیریک ن و دوازده کیلومتر وا سیریک فاصله ایشستن ، اهالی گروگ هم مث باکی لو تیو نشینون هرمزگان خیلی ون شون مائی کُش و کمات ن که خود گروگی ُون شون اَگن ناخا ، ناخا ُون گروگ بصورت سنتی وا لیح ُون کدیم و مُشتاه و کایکُ ون ماهی کش مشغول مائی گتنن کبلن مهری هم بودن که الان دگه نین مهری نوعی کایک ن که وا مهر و تفتوک مُغ بی گشت لیح ون درست شو کردی و حتی روایت هستن که یتا اَ گروگ کدیم ون وا مهری بی دبا هم رهتی

 مُشتاه داری کدیم ُون بصورت شرکاتی بودی و هر چه مائی که بدست هُندی یَ کسمت بی صاحب مُشتاه که ایجا بعضی ون چُنکی اَگن بشون و یَ کسمت هم باکی ناخاُون که کمک اَدن هر مُشتاه یتا کُتوکی بودن لو تیو که ایجا شَ گن کَیتُول .. گَشت مشتاه روزی دُوبار وا هُوزا و اُوغار دیریان  و همیشه یَ نوبت گَشت شُوُون بودی ، ناخاون شُوُون زمستون داخه چُنکی یا همو کُتوک جم شو ابوده و بعد بی گشت مُشتاه شو اَره و داخه گرما شوُون رو ریغکی لو تیو کِبله دست ابادی جَم شو ابوده و گَپ و گفت خاشی شو هسته ، گپ ُونی اَ جنس دیریا و صمیمیت ، کماتُون هم وا مُوتورون خُو لو تیو مائی شو اَخری و بی فروختن بی سیریک و پُش کوه شو ابرده ولی الان مشتاه و چُنکی نین و کیتول ون هم همه چلیدن
...
نویسنده : خانم فاطمه از بندر گروگ
برگردون بی بندری : Genow

پیشینه تاریخی خلیج فارس کسمت سوم

     


بنا به مدارکی که موجودن ، خلیج فارس از هرزارون سال بشته نه توسط ایرانی هو بلکه توسط کشورنی که با ایران رفت و امد شوهسته مخصوصا یونانیون و رومی هون با عنوان دریای پارسی اسمی موجودن . حتی عرب هون تا قبل از انقلاب بحر فارس و جزایر عمان اسمش هسته . با همین نام طی هزارون سال شناخته بودن و تمامی کشورن و اقوام و عرب هو از همی نام استفاده شاکه.


ببپ ما یه داستانی در مورد شاه تعریف ایکه که خیلی کنجکاو هستروم ضمیمه بکنوم و شما هم بشنوی خوبن.

بپ ما اگیت که یه زمانی تمام جزایر تا بحر عمان تحت نظر ایران هسته از خلیج پارس تا بحر عمان و تمام جزایرش اگیت خبر شدا از سفارت ایران به شاه که اموزش و پرورش چند تا کشور عربی توی کتابوشو اسم خلیج عرب شونهادن . بابامو اگیت شاه وقتی ایشنید فورا دستور ایدا به سفارت که بهشون بگی اگه تا مدت 48 ساعت اسم بحر العرب به بحر فارس تغییر نکنت اول تمامی مناقشات با عرب هون تموم ابوت و از ترکیه که به دریای بحر افارس ابش سرازیر ابوتن ابندد اگیت بعد از ای خبر عرب هو فورا اسمش تغییر شدا و امروز متاسفانه بازم هم دعوای تکراری .


*****************************
حالا اریم سر بحث اصلی که ماوات بگیم تمامی متون کدیمی جفرافی جهان از نکشه هون هکاتایوس و بطلمیوس تا اثر جغرفیای جهانگردونون مسیحی و مسلمان شعبه ای بزرگ اکیانوس هند که بوتن از جنوب ایران به موازات بحر الحمر تا کلب دنیای قدیم پیش اریت.
که خلیج پارس یا دیریای فارس نامیده بودن.

از سده هون هفتم و هستم پیش مسلاد عالمان و از جمله آناکسی ماندر و هکاتوس و هرودوت اراتوستن و هیپارک و و و و وو خیلی زیادن که اسم دیریا و خلیج رو معرفی شوکردن
نومی که هستن دریای جنوب ایران تحت اسم و عناوینی چون : خلیج فارس، خلیج پارس، دریای فارس، بحرالفارس، بحر فارس، سینوس پرسیکوس،4 ماره پرسیکوس،5 گلف پرسیک،6 پرژن گلف (گالف)، 7 پرزشیر گلف، پرسیس8 یاپرسیکوس نوم گذاری شوکردن.

خلیج فارس (کسمت دوم )

       

خلیج پارس در دوران باستان و استان پارس چه طو به وجود هوند:
حدود 220 سال از جهاندار بودن هخامنشیون و حدود 800 سال قدرتمندی اشکانیون و ساسانینون که یکی از دو قدرت بزرگ جهان محسوب شابو . در مدت بیش از هراز سال امکان و جرات مخالفت هم در حد بر اندازی نوم پارس حتی تو ذهن کشورهون یا قبلیه هون تصور شاناکه . استان پارس یکی از مهمترین و قدرتمند ترین استان ایران باستان هسته که از سراسر شمال خلیج پارس شامل تمام جزایر و مناطق مسکونی شبه جزیره هون عربستان جزء توابع استان پارس به حساب شهوند . ابوتن بگیم دگه حدود و نفوذ استان پارس تا سوال جنوبی شبه جزیره عربستان و دریای سرخ هسته .

4. خلیج فارس و دوران تسلط مستقیم مسلمونون ( نقل از ابن خلدون ) :

قبل پیدایش اسلام قبایل عرب هیچ وقت با هم متجمد و صاحب قدرت نهسترن . و همیشه از ایران اطاعات شاکه یعنی همو ایالت فارس و حاکمون . در واقع احترام و ارزش خاصی بی پارسیان قائل هسترن .

بشترین دانشمندون اسلامی چه در علوم دینی و علوم عقلی جز چند تن همهشون غیر عرب هسترن . بشته ایرانی و فارسی هسترن . همه عالمون اصول فقه و علمای کلام حتی مفسران هم ایرانی هستند . به جز ایرانیون کسی به حفظ و تدوین علم قیام اینکه .
اتونوم یه مصداق گفتار پیامبر ( ص) که ایگفت : اگر دانش بر گردن اسمان در آویزد قومی از مرد فارس بدان نائل می ایند و ان را به دست می آورند.

٥. خلیج‌فارس و حکومت هون مستقل و ایالت فارس:

از شروع دورون اسلامی حاکم ایالت فارس از طرف دستگاه خلافت امویان و بعد عباسیان تعیین شبو . و تقریبا حاکمان جزایر و سواحل از سوی حکام فارس انتخاب شابو.

توی دورهون طاهریان که سده سوم کم کم امرا و پادشاهون محلی بلاخره دولتون بزرگ مانند دیلمیان و سلجوقیان و اتابکان فارس و تیموریان , صفویان ،نادرشاه و کریم خان زند و اقا محمد خان و فتحعلی شاه قاجار ، تمام حکمرانون و شیخون محلی سواحل جنوبی تابع حاکم ایالت فارس هسترن . و با دادن باج و خراج و هدایا خدمتگداری خوشو اعلام شاکه .

بشترین درامد این حکام از تجارت هسته که دامنه ان از یک سو به شرق افریقا و از طرف دیگه به چین شرفته . بیشترین بازرگانان بنادر فارس و بحرین بزرگترین ثروت هون نصیب وطن شوکه
.........

خلیج فارس (کسمت اول)

 

نوم خلیج فارس و تاریخ نهفته و پاک دیریامون
از پیدایش خلیج فارش شروع اکونیم تا دوران تاریخی و پیشینه ای که ایشه :
از چند میلیارد سال پیش که سطح زمین سرد بو و خالت خشکی و دریا به خودش ایگفت
قاره هون به صورت صفحه هونی در روی مواد زیر پوسته در حال لغزیدن و حرکت در هوندن و شکل اوشو تغییر شکه .
از حدود 25 تا 38 میلیون سال پیش که تکریب دریای تتیس که بین مجموع خشکیون جنوب و شمال قرار ایشه کم کم از بین شرفت و قاره هندوستان از جنوب به طرف شمال هوند و به اسیا چسپی . تو این بین فشارون کوهون هیمالیا به وجود هندن و شبه جزیره عربستان هم از افریقا جدا بود و به سمت شمال شرفی حرکت و به ایران پیوست ایخواه و کوهون زاگروس به وجود هوندن و خلیج فارس شکل ایگفت.
خلیج فاز از همو موقع از نظر ناهمواری تغییر اساسی اینکه ولی از نظر اب و هوا در هر دوره یخبندان سطح آبون ازاد جهان پایین ته شرفت .و خالی از هو شبو . در 18 هزار سال پیش که پایون اخرین یخبندون هسته سطح ابهون دریای ازاد حدود 120 سانتی متر پایین ته شرفت. اب و خلیجی هنوز وجود اینهه چه برسد به انسان هونی دوران گذشته که اگه تحقیق بکنی در بستر زندگی شاکه . با گرم بودن هوا کم کم اب بالا شه هوند و به حد امروزی که ما ادیدیم رسی .
از 9000 سال پیش که انسان دوران میان سنگی و نوسنگی و عصر فلزات در سواحلون شمالی از بین النهرین و سومر و عیلام به طرف شرق تا هیل رود جیرفت تمدون درخشانی پشت سر شونها . ای مردم نژادشو سفید قدیمی تیره رنگ هسته و 5000 سال قبل اختراع خط وارد دوران تاریخی بودن . و علاوه بر نواحی ساحلی نوار مرکزی ایران هم رابطه شوهسته .که در حواشی سواحل و جزیره نزدیک رفت و امد شاکه .
. چگونه و کی نام دریای پارس ثبت تاریخ در هوند.:
داریوش هخامنشی در سال ٥١٧ پ م/ ١١٣٨ پ ﻫ، به «مودرایه» (مصر) ره و به دستور کوروش کانالی از دریای عرب (سرخ) به شاخه‌ای از رود «پی‌رَوَ» (نیل) متصل بو. و راه آبی مهم اقیانوس اریتره (هند) به دریای مغرب (مدیترانه) گشوده بود و «اسکیلاگس» دریا سالار داریوش هسته که نخستین کسی بو که ناوگان او از دریای پارس (عمان) عربستان را دور ایزه و از دریای عرب (خلیج‌ عرب) وارد دریای غرب بو، (٢٠٠ سال قبل از اسکندر) وقتی این آبراهه ایجاد شوکه به دستور داریوش بر لوحی از سنگ خارای قرمز رنگ به ابعاد ١٧*١٦٧ سانتی‌متر شونوشت که
شرح کانال، نام «دریایی که از پارس بدان روند» نیز حک شوکه . و از او به بعد نام «دریای پارس» برای اولین بار ثبت تاریخ(٥ و ٦) در هوند (حدود ٢٥٠٠ سال پیش).
گرد اورنده مطلب : احسان رمضانی

فلکه یادبود

فلکه یادبود {یا میدان یادبود} در مورد ای فلکه که بی چه شگن یادبود دو تا روایت شوگفتن شما چه فکر اکنین یا ادونین :
فلکه یادبود یکی از میدونون شهر بندرن که تو محله کَلعه شاهی {محله اوزی } و پششهر تو زمونون کدیم ایجا راهداری ساخته بودن تو دورون بعد اُتاکِ رهداری که تو کسمت غرب ای فلکه هسته وا عوارضی تبدیل بُو و که از اجناسی که اَ بندر خارج یا داخل شَبوده مالیات شهگه. وتا یه دوره که اُتاک رهداری کم کم خراب شَبو یه زنی توش زندگی شکه وا اسم کهربایی که بعد اَچن وختی ایشون همه از بین رفتن .
اگن تو دوره ی نیروی دیریایی بریتانیا بی بندر حمله ایکه وختی شواسته کشتییون انگلیس لُو دیریای بندر ووستن و سرباز ون مزدور هندی و خوشون پیاده بشن تعدادی از مردم وا هر چیزی که دم دستشون هسته بی ایشون حمله شوکه وبی تعدادی از سربازون و افسرون شُکشت و بکیه شون هم فرار شوکه . بعدن ناوون ارتش انگلیس بی بندر وا توپ شوبست که 16 نفر از مردم تو ای مقاومت جوُن خُ اَ دست شودا و یتا ستون تو همی محل درست شوکه بپاس کدر دانی از ای عزیزون . روایت دگه .. مربوط ابوت به انقلاب سفید شاه که تو اُون زمون شاه دستور ادیت ای ستون درست بکنن ومنشور انقلاب سفید خُ هم روش بنویسن .....
که تو شهرون دگه همین فلکه اُون دگه هم برپا اکنن
خود فلکه چون خیلی گَپ هسته و درختون زیادی توش هسته و سایه ولمی هو ایشسته بشته پاتوق فخیرون بی خونه و آوارون و افغانیو وغریبه اون بوده یتا درخت لور که اگن شایه بشته از صد سال عمر ایشته توی همی فلکه هسته که شو بری و بجاش چند تا مایی آهنی جاش درست شوکه
..
محمد مذنبی
عکس : روح الله بلوچی