میرداد کَلی اِیسُف

میرداد کَلی اِیسُف پیرمرد میرشکالی هسته که هر غایه مَدیدی مشغول کاری هسته یا سُواس بَن شَکه یا پری خرما مخصوص خرما سَله درست شَکه یا بی مُغ ون و لُمبورون هُو شَدا و همطو که مَشغُول هسته از کدیم و روزون خاش جونی شَ گُ ، ادم دیریا نبودی ولی کوهستان هم حکایت ون خاشی بی شُنوتن ایشستن ، میرشکال پیر اَ اهو گَردونی (شکار مخصوص اهو ) شَگُ و .... یَ دوفه اَز شکار اهو تعریف شَکه یتا اَ معلمون که فارسی زبون هسته دمبال مایَ و میرداد کَلی اِیسُف مجبورَ فارسی گپ بزُونت ، ایگُ اشترها را بَ رند اهوها فرستادیم تا بپیچوندشون من هم تو سنگر نشستم اِشتر سوارها اهو ها را اوردند و ای راه و آراه کردند من از تو سنگر تَه کَنگ (صدای تفنگ منظوری هسته ) زدم شون اهو هم پَل پلیسَکا زد و مُرد ، ای رفیک ما ایگُ خالو میرداد اینکه شتر را فرستادی و ای راه اراه کردی دونستم ولی این پَل پلیسکا را نَدونستم !!!!

...
مه وا دیدن ای عکس و سواس ون و تَک و تَکی و کلیون و دَمُوک و کوزه و بُرنگ وا یاد میرداد کهتم نادونم زنده یا نه انشالله زنده بشت و سالم
..
عکس : اشکان احترامی
..
کَلی اِیسُف = کربلائی یوسف
میرشکال = شکارچی
سُواس = نوعی پاپُوش
غایه = وقت
پری = ظرفی مخصوص نگهداری خرما که از برگ نخل درست می کنند
پَل پَلیسکا = دست و پا زدن (کهنوئی و رودونی )
دمُوک = بادزن دستی
بُرنگ = لیوان سفالی
تَک = حصیری که از برگ نخل درست میشه
.
.
Genow ....

آدور بند

آدور بند
جاه ونی که لُوارن و هوا خیلی خشکن آدور که بوته وحشی ن و داخه منطکه هستی جَم اَکنن و دُور مَهرنگی اَنُسن و بعد بی آدُور ُن هُو اَزنن ، داخه مث باد کُلر خنک ابوت ، آدُور بند جاونی که شرجی و نِم بشت خُنک ناکنت و مثه کُلر هُوئی جاون خُشک و لُواری خیلی خُنک اکنت تره مینو و هَش بندی و بشکرد و.... تا هَنوز هم داخه باغ ون آدور بند هستی


..
عکس : حسن محبی بهمنی

Genow

پابَگلی

پابَگلی ، و گُفاره و تیرکَمُن بعد بارشت ، ای عکس از بالاشهرون مَند یکی از شهرون بلوچ نشین پاکستانن ، که نشون ادیت چکه فرهنگ ایشون وا هرمزگان نزیک و مث هم ن ، بلوچ ون پاکستان هم مث هرمزگانیون زندگی ساده و فرهنگ و سنت ونی مشابه هرمزگان شو هستی ، ای عکس بسیار زیبا از صفحه مند اُمسیدن و بهونه ای بُو که وا پست کردنی زندگی مشابه بالاشهرون اجا وا بالا شهرون خومو نشون هادیم ...

..
photo by : PuLLEN MAND
Genow

مندیل

مَندیل از پوشش ون کدیمی مردُون هرمزگان بودی ، زمون کدیم داخه زمستون شُوون خیلی سر بودی ، و غایه بارشت پامُغی ون مجبور بودن بی هُو گتن اَ روخونه برن در ، و تنها حفاظ کله شون از سرما و نعشی همی مندیل بودی ،، (البته زمستون ون حالا مث کدیم سرد نین ، وا کول خالو مَح شریف زمستون هم زمستونون کَدیم ) داخه تابستون هم غایه بادُن تند مندیل شو اپیچی تو رو خو تا از خاک و غبار در اَمُون بشن و هوا لُواری هم مندیل خو شو اَخیس وند و نَ سر شو اَکه ، اکثرآ لُنگ بصورت مندیل نَ سر شو کردی و بعضی وختون یتا لُنگ نَ کمر شو بستی ، که وخت خافتن همی مندیل (لُنگ) هم ار رو خو شو کشیدی ،، ولی بستن مندیل خودی هنرن ، جونون امروزی اتونن مثه ای خالو مندیل بُبَندن ؟؟؟ .. عکس : پاپایا ایلزاده

ادبیات دنگ و طیارت در فرهنگ جنوب

ادبیات دنگ و طیارت در فرهنگ جنوب
باد شرجی و سهیلی لنگه های درب ورودی لهر ملا علی را تکان می داد و حاجی شریفه برای ادای فریضه نماز در وسط حیاط مشغول وضو بود که اواز بلبل بر شاخسار لیموی چهارفصل ،شریفه را به فرستادن صلوات ترغیب کرد و گفت:؛ خبرت خش ،خبرخش ، خیراست انشالله و دقایقی بعد صدای امواج دریا چون اهنگ همیشگی چله گرما مردمان خفته در خواب را به کار و تلاش روزانه دعوت می کرد تا جنبش همیشگی فضای شهر را با سروصدای خود سرگرم سازد.
مم صالح وا نعلین دوبند خود اول صبح درب لهر ملاعلی را کوبید و وارد حیاط شد و بافریاد همیشگی خود خلوت ملاعلی را که در چارتا مشغول تلاوت قران بود راشکست و با صدای بلندفریادزد که : ای شریفئو کجایی دی؟ ملا علی درجواب گفت :شریفه و اگی درد ،ناتونی مث ادم در بزنی؟ مم صالح با ریشخندی همیشگی خطاب به ملا گفت: چپ بزن ای پیرمرد گوگ در هونده بعداز سالی هنودنگی لهتو ناتونی جلو لو نحست بگری، که در همین حین شریفه از توی سه دری بیرون امد و به ملا نهیبی زد و مم صالح را به داخل سراه دعوت کرد، مم صالح بی مقدمه گفت که شریفه جون بی ای پیرمرد تری بگه در کتاب بکردت و روز خش بکنت که ماوات وامید خدا تو همی ماه هیش صالحو بکنگ ، دگا معطلی فایده اینینی ،که صالحو شاشی کف نکردن و از بوی تند شاشی نابو پس سری تو مستراب بری ، یانی کاپوک سرت بلند اکنت، شریفه خنده بلندی زد و به ملا گفت: نشنوتی مم صالحو چه نگتن یالا زود بش تا زوز خش بکنی . ملاعلی زیرلب طوری که انها متوجه نشوند همزمان با باز کردن قران گفت: پیرزن جالک نرگت خجالت ناکشت ،نه ادب و نه معرفت ،دشمون و چرند ا لوی ناکهت و پس از لحظاتی ملا علی روز پنجشنبه هفته اینده را بعنوان روز خیروبرکت و شادی به مم صالحو پیشنهاد کرد و مم صالح بعد از صرف استکانی چای دوباره ملا را سوژه کرد و با لحنی لبریز از شوخی گفت: اگا مه جاه شریفه هستروم سرازیر چاهت مکرد خجالت ناکشی وا گوگ در هونده دو شو وا شریفه گازی موشکا ادکردی ، خدا امکردی که تل کرباست بکنن به همی زودی تا دی ما از شرت راحت ببوت...ملا علی که مردی حاضر جواب و دنیا دیده بود و معمولا از شریفه حساب می برد اینبار دل به دریا زد و گفت : ای مم صالح بوچ گردیده ! شما فکر اکردی که خیلی تحفه ای ، بخدا هر کسی جمه تو رو بن لباسی بگینت باکی اتات چه برست شو پلوتو بخواوت ، مه زنو خارجی امدیدی ...زن خارجی اگا دشمونت هم هادت مث ایکه گل به سرت ببارت ولی شما اگا روزی صد دوفه هم بگی دوستت امهه مث ایکه تیربارونت بکنن که در همین حین شریفه به ملا گفت :بس بکن پیرمرد و مم صالحو با خنده بلندی لهر ملا را ترک کرد تا مقدمات هیش صالح را فراهم کند.

پاپایا(ایل زاده)

کصه َبما

کصه بما (بپ ما) و علی دریازاده داور
مکدمه . اول گپم بی عزیزُن بگم بیشتر مطلبن مه سوژش و موضوعش از دوست خوب مه امید بندری عزیزن همی امید خومون.( آی امید باد نبی و کدو زیر کچکت ننشتم ) خلاصه دوش شو پیغوم ایدا که حبیب بره دمبال کصه و خاطره طنز. تو دل خو امگو ای امید امشو گاهت گردیدی شو ایتاری مه کمجا برم دمبال مطلب طنز . امگو از صبا صبح شال و کبا اکنم و گیوه خو پاشنه اش اکشم و ارم بی جمع آوری مطلب ماموریت تو . نابو خو وازش بگی نارم کار مه نین کارم چیز دگن
ناری ؟ باشه دستش ارت رو همی موشکن موسن چه زهر مارین مال کامپیوتر و یکتا کلیک اکنت روش و از تو گروه تووش ادت صحرا . حالا بره خر بیارو باکله بار بکن. تو همی فکر هسترم که ایی شعر خش فارسی وا یادم هند.
زحق تو فیق خدمت خواستم دل گفت پنهانی
چه توفیقی از این بهتر که خلقی را بخندانی
تو فکرم که صبا صب وا کا برم از کمجا شروع بکنم که وا یاد یکتا خاطره مال تکریبا چل سال پیش کفتم امگو انویسم اگه کبول ایکه خو چه بهته اگرم کبول نی که وا جهنم . چه اکنت فوکش از گروه صحرام اکرده . ارم دست وا دامن جبار و خالو مذنبی و دحت گلم سمیرا و ریش سفید گروه خالو مشریف و حمود و چوک خاجتا(ایلزاده) و خلاصه چک و چو کن گروه ابم و یتا شون برم اگردنت تو گروه . ایی مکدمه خو بیشته از خاطره بو
...
او زمون که باشگاه اروند تازه درست بوده هنوزا
دورش دیوار شو نکشیده نزیک باشگاه ما مُغ مُو هسته فصل گرما هسته مغو تازه کنگ شوکرده مسابکه نوجوانان سورو برگزاره داور علی دریا زاده هسته مه و چک و چوکن نشترنگ گازی نگاه ماکه یکمرتبه امدی بما یک لُنگ نَپا و یک لنگ نَه سر وا یک کرد مَحر تر ( شاخه تر مغ یا همو نخل ) هُند وسط زمین بی چُولَنگَو نرو ایداد چولنگو هم گازی ول شوکرد و دو شزه و فرا ر .ایگناشت بی داور که چوکن شوگو حبیب بره کا جلو بپ شما بگه که امرو بی علی بیچار اَکُشت ،مه هُندم وسط زمین و اُمگه بپ چه نکردی؟ ایگو بپ جلو مدو که بی تو هم اشووم (ازنم ) وا داور نگتن بگرم وا همی مَحر تَر چند تا اَدلت و کَمرت که از زمین بلند نَبی په تو کی آدم ابی ؟ چولنگو دور خو جم اتکردی همی چولنگو هندن بر چند بُن مُغ که هنوزا نرسیدی شو مُوشتی و ایی بر مغو توو اگنت و خراب ابو وا سَلنگ ابو دگه وا کار ناخرت. همیکه بَما مَحر بالا ایبرد که بزنت علی وا شیک دست خو از دستش ایکند و الفرار حالا بگر بی تماشا گرن که پل نزدن از خنده.
..
عکس و خاطره از حبیب سوروئی 

   

نوروز ما بُرنگن

نوروز ما بُرنگن.... گل نه میون شِنگن
بابا هُده نوروزیم ... ملا تو فنگ و دَنگن
شوشی یون تو نوروز صیادون چه اکنن
اگن شوشی یون آدمون فخیر و سهاری بودن و مردونشون سرو وضع خوبی شونبودن که بی گیر واردن خوراکی بی خوشو بی چشن عروسی یو شارسوند و مردم بی ایشون در شاکه چون شاگفت ایشون نکبت تن واین آدمون کم کم وا صورت نمایش تو کل استان در هُندن... تو کشم اگن شوشی . تو کنگ اگن رشکی... تو مینو اگن گراز.. حاجی آباد اگن لولو... تو بستک اگن بابا پیر یا باپِری ... نغش حیوون تو ای نمایش پر رنگن تو مینو گراز نشونه نفرت مردم اَ دوران ارباب و رعیتین .. توکشم اَ گاه .اُشتر . روباه و تو حاجی آباد هفتارگ . خرس شخصیت ای نمایشن............ اگه کسی در مورد ای آیین و نمایش ادونت زحمت بکشد بنویست ممنون ....
حسین تومپک
عکس : درخشان جهان

خاطره ای از کدیم

خاطره ای از کدیم
کدیم سر اسکله کشم یک تا ژاندار هسته به اسم آذرشب، یک تا بلنگو هم همیشه بارشه تا لنج از بندر شهونده با بلنگو با لهجه فارسی خملی جار شزده: آهای گوبازان حواستتون جمع بکنی که آذرشب اینجان و نمی واله کمیس و شلوار و کپره چاپ کپتان بار بکنی ببری واخوتون به سرحد. خلاصه بعد از انقلاب یک دفه قشم درگیری پیش اتات جناب سروان بی اذرشب دستور ادیت هرکه از بندر هوند بگرد که اسلحه از بندر نواردن ب کشم. یک تا جاشوی مِسنی اتات و آدرشب جار ازنت جناب سروان بیا که کُلت گرفتم! یک دفه جاشو غار ازنت: جناب سروان بگه ول بکنت ای نه قُلتن(کلت) جناب سروان ای .... ، بگه ول بکن که روح مه ره ، و ملت شازده خنده و آذرشب ول کن نهه.

ماه عکرب

ماه عکرب ایگفتی
زمون کدیم موکع خسوف یا ماه گرفتگی بندریو اهتکات شوهسته که ماه عکرب ایگتی به همی خاطر دوا و درمون محلی(داروگیاهی) مث دریم؛ کلپورغ؛اوشن؛درمنه داخه جوغن شاکتی تا عکرب به ماه ول بکنت و همزمون مردو بالا سراه شارفت و اذان شاگوفت...معجونی که از کتیدن دارو گیاهی بدست شهوند بنام (دوای ماه خیری) معروفن و خیلی کاربرد ایشستی.