هنرونی فراموش نبودن

هنرونی که اگه فکری براش نکنن کم کم از بین اریت

یادش بخیر زمونی مُم گپو به دُختونی شک و وَدو بافتن یاد شَدا اما از دختون امروزی کمتر کسی از ای هنرو ایشستن!
نافهمم حفظ ای هنرون وظیفه کدوم یکی از ارگان های دولتین در کشور های خلیجی خیلی به هنر های دستی اهمیت ادن چیزی که در استان ما از کم اهمیت ترین چیزون
.
(چُوک بندر)

زندگی چن!؟

زندگی چن؟ یه چیچیکا، یه قصه اِن ، یه خاطرَن ، که بُن اگنت، روشن اَبوت ، پر اکشت ، اَرِیت تا آسمون ، ازاُ جا ول ابوت ، اتاتن رو ی زمین. زندگی بگه چن؟ زمون بچه گی، هفت سالگی، مدرسه ودرس ومشق ، گاُزی کَل سوارا، اوستم چه خونه ، ماش

ین دَلّه ای، لوُو دریا، کاسه زدن ، شورت و سر محری، تیله گازی کردن، شیرین گزرچیدن، سینما شَلکَن وفیلم هندی دیدن.
گپ اَبی وگپ تر ابی، صبوری وکافه غدیر، پای خضر، لوو دریا، بت گوورُن ، ابرام عزیز، شعرون زیبائی که شخوند.
لو دریا مَدَ سن، باشعرجونش:
نَموندِن از دوش وپریر خار وپتَنگ
بُخوارن بادل خاش
نکنن وا خوشو جنگ .

وعزیزی دگه ، اُن پگاه ، توی اُن سالُن غریب وزمانی که بِی خوش آزار ایداد. همه شون از دل شا گو.
بُن ابوت ، گُراَگنت ، روشن ابوت ،ای خاطره، ای زندگی، به کجا!؟ به غدیر، لو دریا، گپ فوتبال، شوت صالح وعزیز، گاُزی نور با تاج، کافه اشرف وسمبوسه، تا اتات سیزده بدر، پنجه علی، شوُو لیوا، دهل وزار، کسر اولا وبشیر و گروه کَتِ کینگ. جلو مدرسه دوختون، ردیف صف مابست. دَنگ ماگُ ولبخند ما زد بِی دُختُن. دلمون خاشَ که نگاهی شا که، یا فحشی شا دا، چرخ رالی که نیکرو ایهَسته، از ایسین تا بندر شَهوند. علی خان که تاتر گاُزی شکه، رَ و د گه آواز ایخوند. وجمال که پیله ایکرده به حسن، که یه آواز بُخون، وحسن بی چاره که شگو مه شاعرُم!
همه شون وهمه مون، آه چه زیبا هسته لو خور، پای منجل، خرما وهرده، قصه ون مم گپو، توشووُن زمستون پای منقل و خرما بریز، وممد که شَره سیزده بدر، وپوتنگی زیر بغل، که سوار، واضغر که چه جون بازی شکه.
آه ، چه جونِن ای خاطره ، شوون گرما، سینما شل کن، فیلم هندی، بعد که سینماصحراپاایگه، یک بلیط و دوسانس، زیر کُلر، فیلم چِن !؟ خوُو بگه، که چه شچسبید.
زندگی چن؟ بِگه نه همی شونن؟ عاشق اَ بی ، توی خیابون ، توی شهر، جلو مدرسه هیفده دی ، صبح تاشم پرسه ما زَ، که بیان اَن د ُختون ، نامه ما داد بِی هم دگه ، گل ما گو و گل ما شنوت . چه خاشَ اُن روزُن. پای بُلوار، توی سرریغ ، لوُو دریا، توی اُ خاکُن ما نشت ، مست ما کِه ، بِی هم آواز ما خوند. گل مریم ، گل ناز .
چه خاشَ وقتی که حیش شَبو، باسنک وجماز ودهل. خندغن با کیکنگ پشت سردوماد شارَه. نوعروسُن چِکدر ناز شا که. خنچه شا برد لوُو هوُو وما چه قد پول ماچی، نقل که مگه . تو دلِمُن قند هوو شَبو. کی اَبو نوبت ما ، که بریم سرهوو. آخ که مگه ، پای منبر، واحد سینه زنی ، شوو عاشورا که ما هوند، دل که تو دلمو نَهَه. واحد وسینه گپ ، نه به خاطر حسین بلکه به خاطراُن زیبا، که نشته روبرو، هی بلند سینه بزن ، تا بگینتن چطورعاشقیش سینه ازنت .
چه خاشَ محله کرتی، دنبال علم رفتن و چق چکو، چه خاشَ بابا غلُم، گاَزی دل لیما. چه خاشه، دل عاشق ، دل شیره، پشت خونه پرسه ما زه ، که نگاه بکنت از پنجره یا بیات در تنور که نون بخرت.
آخه زندگی بِگه چن ؟! غیر ازایشُنن بگَه؟ گپ اَبی ، کوچک ابی ، پراَگری ، تا اَرسی بی همون که توات، یاکه نارسی. یکی دگه. بالا اری ، زیر إتی. تآ اسمون ، توکهکشُن، ر وی زمین. هر چی شوات بَشِت اَبوت، بله إبوت. با یک کمی صبر ویک کمی فکر .
بن مُگه، گُر مُگه ، قد مُکشی تا که هُندیم توی سیاست وکتاب ، همه ی چوکُنِ خُب ، دورهم جَم ما بود. یکی از فقر شَگو، دگری ا زبی پولی. چه گوارا چه بزرگ ، فیدل وکوبا چه شُکه. کی اَ بو ما هم مثل اوشُ بشیم !؟ ، شوروی که مگه ، بپ مونه. چه زمُنی وچه خُب. یاد اُن سالو بخیر.
قصه و شعر چه زیبا هسته ، توی بت ، ابرام باگیتارش چه شَکه ، نصرُک وزیبا چه شازه ، شریفه ورحیم چه شا گو، همه از استقلال وآزادی شاگو، همه از خُب بودن مردم شا گو. چه مو که وا خومون. کاموس از مشاع وشورا گَپ شزه ونصیراز اعتصاب .
وصالح وخلیل ..... وچن تای ذگه چوکُن خوب ،
و...... که شَهُند صحبت از کار فرهنگی ما که ، چه کتابُنی که بِی هم موندا، چه کتا بنی که باهم مو نخُند. وچه عهدونی که با هم مو نبست .!
سال بد سال حساب ، سال خوب سال کتاب.
پا ی خضر ما نشت ، شوو و ماه ، اشرف از نوری شَخُند. ابرام ازغصه شخُند. بحث جونی که موهسته با ابرام سرفکر. چه کدر بی هم دگه نیش مازه. چه کدر به هم دگه کمک ما که، که یاد بگریم .
سالُن خوبی هسته اُن سالن. حیف وافسوس که اَ هم جدا بودیم. یکی مشرق ، یکی مغرب ، یکی دِگه شهید عشق. چه جوانُونی که شهید بودن. یادشُن یاد ، نُمشن شاد، روحِشُن پا ک .
زندگی چن !؟ همی گذشتَه و خاطرَه و .... حالا ازحال وآینده بگه ، بسن ای گذشته ون ، گرچه جونن همه ای خاطره ون .
باز موات وا هم بشیم ، یارو.... بشیم ، گاُزی نو بکنیم ، شهرمون آباد بشت ، ایران مون آزاد بشت،
نَبوتن زندُن ودار ، نریم ما به راه دور!! .
مطلب از : Kaveh Dadnahal

ادبیات بندری و کصه دلنشین فاتک

     

شعر بندری یا بهته بگیم هرمزگانی خیلی قدمت ایهستن. از زمونی که نصرک اولین شعرون خو ایگفت که با ابرام منصفی به اوج رسی. و بعدا توسط صالح سنگبر ادامه پیدا ایکه، البته در حجم نه در محتوا. چوت شعرون بعد از ابرام ی

ا تقلیدی هسته از منصفی یا نی تونست از نظر غنای ادبی به گرد منصفی برست ولی ابوتن پشتوانه ای بشت به نسل بعدی که بتونت ادامه هادیت. ولی ایجا مواتن بیشته راجع به کص
ه بندری چه در شکل کوتاهش یا بلند اشاره بکینم چون داستان بندری هنوز به پای شعر بندری که نارست هیچی تازه به جرات اتونیم ادعا بکینم که اصلا وجود اینین. نه اینکه تو بندر و خارج از بندر داستان نویس مونین منظور این که هنوز کسی که بتونت به لهجه بندری کصه ای بنویسد که مورد توجه کرار بگنت و از لحاظ ساختاری بشت اسمش داستان کوتاه یا بلند بنوسی مونین یا حداقل مه امندیدن. و داستان فاتک با همه نقاط قوت و ضعفون
اتونت یک شروعی بشت یعنی بزبان دگه مشوق یا سرآغازی بشت تا کسونی که استعداد شوهستن بتونن خوشی و ناخوشی مردم هرمزگان به تصویر بکشن تا با ایکار دو نشون بزنن. هم به غنای فرهنگ و لهجه بندری(لهجه بندری بمعنای لهجه هرمزگانی امگفتن) اضافه بکنت و هم به موندگاری لهجه بندری کمک بکنت. چون هر زبونی که تداوم و غنا پیدا نکنت مورد هجوم زبونون دگه کرار اگنت و خودبخود از بین اریت. همو طوری که سازمان ملل دوسه سال کبل اعلام ایکه که بیش از 2700 زبون زنده دنیا حالا دگه زنده نهن و از بین رفتن.
و کصه فاتک اتونم بگم که نه تنها درنوع خود بی نظیره بلکه ثابت ایکه اگه کسی حرفی بی گفتن ای بشت صد درصد مخاطب خودی پیدا اکنت و کصه فاتک ازای لحاظ واقعا یک نقطه عطفی بشمار ارت با 2015 لایک برای کل کصه یعنی بطور متوسط 125 لایک برای هر قسمتش. با درنظر گفتن ای موضوع که حدود 10 تا 15 درصد هم که بطور عام اخونن ولی لایک نازنن.
و از همی جا از اساتیدی مثل آقای ذاکری خواهش موهستن که با نظرات کارشناسی خودش و نقد و بررسی کصعه فاتک به گسترش زبون بندری کمک بکنت.
......... اکبر از کانادا
عکس روح الله بلوچی

گا ُو گَسک

    

زندگی بالا شَهروُن مث مردُم اجا ساده ن ، یتا سرگ یا کرگین ُو پابَگلی و یتا تَک ، بشتر خانواده ُون یتا گا شُو هستی بی شیر خاردن و نرگا بی کار داخه مُغ ُون و زمین ُون غله کار ، دوشتن گا همیشه بَ عهده زن لَهرن و همی گا دوشتن هم رسم خاص خُودی ش

َه ، مثلن گا فکط بی یتا زن اَوالت بی دوشتنی و اِتو نین که روز یَ نفر بدوشتی حتی نسبت بی جیمه کسی که اَدوشتی حساس ن و جیمه ای که اولین دوفه بی دوشتن گا استفاده بودن بایَ تا اخر وختِ دوشتن همو نَگری بشت غایه دوشتن گا گَسک بایَ جلوی بَشت ، ، داخه یتا اَ بالاشهرون اُمدیده گَسک مرده ولی پوستی خُشک شُو کرده و داخه پوست گَسک کاه شو کرده و غایه دُوشتن همو پوست جلو گا شُو ابرده تا شو تونسته بی گا بدوشن و گا وا ایکه شَدونسته گَسکی مردن بی پوست بُو شَکه و زبون شَکشی رو پوست گَسک و زن خونه مشغول بی دُوشتن گا شَ بوده
داخه ای عکس هم دوشتن گا نشون ادادن
......
عکاس : مسعود ملائی

یاد زمون چولنگی

       

یاد زمون چولنگی وا خیر . وختی ماره سر صندوک بی بی یه بوی خاصی ایشسته . نادونوم شما هم او حس خاش . او بوی خاص . یادتون ...

سقف لهر و همه تک هسته و چندل . شهریما که شبو سر لهر داوِشت شاکه . که موکع زمستون هـُو نکنت .

موکع بارون مانشت زیر سِرگ

و نگاه بارون ماکه ، شو وی بارونی هم یه تا کوتوک موهسته ماره تو همو نادنی چه کیفی شدا .وختی بارون شزه 

مه نُوک (Nouk) اولی هستروم . خوب و یادومن موکع خو بی بی ما کصه شگو . کصه دُرُنج و خالو روبا ، کصه دحت پادشاه ،

وختی ماواسته بریم صحرا و گازی کردن بی ای که بترسونن مو شاگو نری که بی بری هه ...

ایشو همه تنها بخش خیلی کوچکی از خاشی و ی کدیم هسته که نسل ما خیلی کم حس اش ایکه . و با گپ بودن مو کم کم از بین رفت .

اینجا جمع بودیم دوباره تا بلکای بتونیم تکه ی کوچکی از او همه خاطره دوباره زنده بکنیم.

هی هی . یادش بخیر ...

.....

محمد امین

هرمزگان

   

هرمزگان یعنی : ترانه ُون ابراهیم مُنصفی و شعرون حسن کرمی ، هرمزگان یعنی :خُور ازینی سیریک و خُور خلاصی جاشک ، اُوباد خُورگو و غار نمکی کشم و ابشار تزرج .هرمزگان یعنی :مراسم عضوای لافت و نوروز صیاد سلخ و اَلَم پیغمبر مینُو و مولود خونی هرسال

ه ی اهل سنت کنچی بستک .
هرمزگان یعنی : همی صدای فاطمه رضائی و صالح سنگبر و ناصر عبداللهی و ترانه ُون نصرک .هرمزگان یعنی :همی باغستُون دهبارز و برنطین و رُوخونه و جهله ُون مینُو و پیارم فارغان و نارنگی سیاهُو و برکَه زنون سیریک و جیمه جُون کَندوره داخه خمیر و حجله ُون کُنگ
هرمزگان یعنی :همی پُهل لاتیدان و غار سادرمن جاشک و خُونه فکری و مَجد بن عباس لنگه و بت گُورُون و دبستان جاوید و کارخونه خُنجی ، کلات و کلهه فین و مُغویه و کلات شاداب بیابُن
هرمزگان یعنی :همی سید گُودَه و کتابخونه شرفا شرفائی جناح و عرب زبونن شیبکوه و گوجه گاوبندی و لُمبُور جغین و برف ون قله هماگ
هرمزگان یعنی :همی سدید السلطنه بندرعباسی و حاجی مشیر و حاج احمد گله داری و حَمومی و سید عبدالرحیم خطیب بندری و شیخین و صهرین ی و ایت الله رئوفی .هرمزگان یعنی : یعنی همی رَهتن بی دیریا تو چارشمبه اخر صفر و مراسم ارگیز گردونی نیمه شعبان و چهاردهمی و تعزیه کریان و نوحه ُون قضائی مینُوی
هرمزگان یعنی : همی مائی هَواری و مائی سُوری و گندُم شمبری و تخمه کشمی و تمباک گزیر لنگه . هَوُور رمچاه و سَمبوک و جالبوت و جهازون بادی ،هرمزگان یعنی :همی تیم شهرداری و الومینیوم و همی ترانه ُون وختی که تُم دی و بارون بارَکُو
.................
(هرمزگان یعنی : همی تَکی ُون بشکرد و لیوای لارک و گِلِک و کلات پرتکالی ون هرمُوز )

محمدذاکری گَپ و گُفتی وا روزنومه ندای هرمزگان

عکس : عکاسان هرمزگان
عکاس :مهدی ناظری

تبعیض

تو هرمزگان متاسفانه تبعیض زیادی بین پُس و دُخت هستی ، و پُس ون همیشه داخه خُونه نور چشمی بَپ و مُم ن و دُخت ُون بشته مثِ کلفت خُونه ن !! و گَپ بَپ و مُم هم این که دُخت صباح شُو اَکنت و اَریت لَهر شُوئی ولی پُس ُون غایه پیری جاما پی شون ابوت

وختی که کارنامه کبولی مدرسه هم اتارن با ایکه معدل دُختون بالاترن ولی پُس ُون بشته تشویک ابن ، حتی اَگَ پُس و دُختی رابطه عاشکونه شون بشت همه سرکوفت ُون تخصیرن بی دُخت ُن و پُس ون مث ایکه بی گناه ن . اَگَ تو جمعی بی یکی بگن کاکات دُمبال فلانَ دُخت بودن اَگیت دمی گرم هر چه نبوت کاکا مِن ولی اَگَ بگن دُختی اَ فامیلون یَکی بی یتا شوا که وا اُو هیش بکنت حالا ببین که چه اَکُنن
داخه خانواده ُون سنتی هرمزگان تا الان هم دُختون حتی اجازه تصمیم گیری بی اینده خُو شو نین و گَپ گَپِ بَپ ن و هر تصمیمی بگنت بایَ اجرا بشت
دُختون هرمزگان نجیب و با استعدادن و انشالله روزی برست که شاهد ای تبعیض ُون و حَک کُشی ُون نبیم

زندگی مردم لُو تیو

هُوزا ُو هُوغار زندگی مردم لُو تیو شکل اَدیت ، وا هُوزا مشتاه ُون پر مائی اَبن و وا هُوغار گشت مشتاه و لیح ُون ، کلفات و سیفه زدن جهازون و گردش لُو تیو
هر ماه دو دوفه ، 12 ماه کمری هُوزا ابوت و تا 18 نوبت دومی ن و
وا ای گَپ ُون بهونه ای بُو تا وا نگاه کردن ای عکس جُون دیریا روز خُو شروع کنیم ، روز خاشی تون بشت و خاش نماز و روزه

مُورگ پا پری

 

مُورگ پا پری ما مُو نُدیدن

حُور جعفری ما مُو ندیدن
مُورگ پا پری اصطلاحی اشتباه داخه ای شعرن ، و بَ نوعی ای شعر کدیمی تحریف شُو کردن ، و اَگَه دِکت بکنی ای شعر معنی نین و درستی مُورگ مابری ما مُوندیدن ، که متاسفانه خیلی خواننده ُون هیشی مخصوصن علی موسی زاده وا تحریف و جابجا خُوندن شعرون کدیمی خیلی جفا در حَک موسیکی بندر شو کردن !!!
مُورگ مابری ، پرنده ای افسانه ای ن که داخه چیچکا کَدیم شُو اَگُ مُورگ مابری بی چُولَنگ ایبردن داخه کوه و بی چُورک ُونی دادن تا بُخورَن و بشته بی ترسوندن چُولَنگُ ون ، مث شُو نَ شهر ، و بپ دیریا ، ... بودن و حُور جعفری هم موجودی افسانه ای مث منمداس ،.....