شُو سیاهِن

شُو سیاهِن دلُم پُر دَرد

ستاره اُمنین تُو اِی شُو سَرد

رَفتی اَ پَهلُوم شُوُوم بُو بی ماه
دُنیا چِکَک زِشت ُ ساکت و سیاه

حالا مِه اِیجا خَسته و تَنها
اُمید اُمنین بَه صُبح فردا

دلُم وا گیرین اَشکُم نتا دَر
تقدیر مه این یه مرغ پر پر

آسمُون سیاه ُو زمین سیاهِن
اِی بیست سال عمرُم همَش تَباهِن


شعر :علیرضا مظفری
عکس : رهبر امامدادی
با تشکر از رضا عباسپور

زمونی که کوچک و تِنگِرک هستَرُم

یادی وا خیر زمونی که کوچک و تِنگِرک هستَرُم
اَ شُو تا صُحب وا بُشِ چادر مُم دولَکون هسترُم

یادی وا خیر زمون کوچـِکی دیریا بِی مِه آبیتـِـرَه
ماه چاردَه شُوُن اون زمون اَگـِی یـَخو تـِلـُوتــِرَه

یادی وا خیر تیلَـه گازی ماکـِرد و شرط مابـَست
سر بستنی گازی ماکـِه و آخرش رفاقت حاصِلَه

یادی وا خیر هُو دیریا وا دُولون درخت مابَست
چـِهم حسود بـِتَــَرکـِت یاد اون روزُن خیلی خَشَر

تنگرک (Tengerak : بچه پر جنب و جوش)
دولکون (Doolakon : آویزان)
دُولون (Dowlon : جمع دُول ، شاخه ها)

عکاس : Ninara
.
چوک شغو

گپ دل (بخش چهارم)

هر که هوندن ایجا نشتن بل مان
قدمش رو چشم و جاش تو دل مان
باید وا هم بشیم و وا دست پر
بسازیم خونه خو ، ای بندر مان
بندری و سرحدی هرکه که هه
همه از یه آدمن از گل مان
او که دستی گرمن بی یاری دوست
گرمی و محبتش تو دل مان
خلاصه بهت بگم فرقی ای نی
کجا دنیا هوندن و مال کجان
هر کسی اتونت یه بندری بشت
هرکه فکر حل کردن ای مشکل مان
....
خالو مجید

یادِتن 5

دنباله
یادتن تو فارسی و کُوش و شمال / چَکو مِیگُ و مُمغ و مای تِلال
یادت هست این بادهای محلی وبومی منطقه را
میگوهای کوچک خشک شده و ممغ و تلال هم نوعی ماهی
بادِلَه سَر کِشیده یادتن / خُنَه آغا سَدِیدَه یادتن
شلوارهای محلی زنانه زری دوزی و خوس نگاری شده را یادت هست
آغا سدیده . خانه مرحوم محمد علی سدید السلطنه کبابی حاکم بندر را بیاد دارید
یادتن کارخونه خُنجِی یادتن / یادتن سید کُنجی یادتن
کارخانه خنجی اولین کارخانه نخ رییسی در بندرعباس در محله خواجه عطا یادت هست . سید کنجی نام فردی است
یادتن که فاطی عشِکی غار شَکِه / ماه روزه بِی همه بیدار شَکِه
یادت هست ماه رمضاه زنی بنام فاطمه عشقی دوست سحرها در دهل خود می کوبید {دم دم سحری} ومردم را از خواب بیدار میکرد
دُوری نابن و بَندر یادتن / ناله و غِژ غِژ ِ کَندر یادتن
فاصله دوری نایبند تا شهر بندر را یادت هست . درنایبند بعلت وجود آب در کدیم آب شهر از آنجا تامین می شد که بوسیله {کَندر} چوبی حدود یک متر ونیم و منعلف که دو سر آن باری و برای حمل آب بلاسی { حلبی بزرگ 20 لیتری} آویزان کرده و روی شانه آنرا حمل می کردندند
و در موقع حرکت فرد صدایی مانند ناله و غژ غژ می داد
بارُن هَف شُو و هَف روز یادتن / چه خَاشه تعطیلی نوروز یادتن
بارندگی هفت شبانه روزی را یادت هست. تعطیلات نوروزی چقدر خوش بود
پای ِ لُورُ چَن تا تَک پَهن ماکه / تخُمَمه کِشمی دااخل صَحن ماکه
در کنار درخت لور چند حصیر فرش می کردیم و تخمه قشمی را داخل بشقاب می ریختیم
..
محمد مذنبی
عکس : عباس افسری (عباس ال طاهر )

مادر

تقدیم به شیر سفید و موی سیاهت مادر

اِی خوب و مهربون ترین عزیز ترینم ای موم
بی چه تَموُمِ روزُخُو وا پای مه اتکه حرُم
وختی که وا عشقی عجیب بی مه رو سینَت تانُها
وا چه کرامتی ننه شیر جونخو آُمتدا
.........
...
شعر :عبدالرحمان محب
عکس : پاپایا ایلزاده
.
عزی کشمی

ای مینو

ای مینـُو گرمسیر
شهر خوب و دلنشین
خاطرات همشیگی تو
تو ذهنِ مِن ای خاکِ مِه

بپ و مُم مِه تویی
خاک اَجدادی تویی
حالا ببین که ایـ غربت
چه ایـــکـِـه وا مِه

یادُمـِن زمستونـِن
زیر سنگ و بارونـِن
دو مَـکـِه تو شَهل و گِـلون
وا دُختـوی مینـُوی

بوی گل یاسمین
اَدِت صفا به شهر ما
حقیقت چقد قشنگـِن
گردش زیر مـغـوُن

عکاس : Elena Senao

چوک شغو

گپ دل (بخش 2 )

یه روزی هوندن شوگو واهم دگه فرق اکنی
یعده بهایی ان ، یکتا شیعه ، یکتا سنی
یکی چپ بو یکی ملا ، یکی هم بی درکجا
هر کسی یه فرقه ای ، گپ شزه وا یه زبونی
یتا مال لار و اوز بو ،یتا سرحدی سهار
گپ و گویش بو مهم، یادشو ره هم زبونی
مردم ساده ما ، ایاد شکه همدلی و
گپ و کوچک دگه هیچ تا احترام هم شونی
همه وا هم دگه بد ، همه بودن دشمن هم
دگه بقیش چه بگم هر چی بگم خوت ادونی
هر که زودته هوندن ایجا فکر اکنت مال خودشن
ای کاکا بندری و سرحدی ام وا هم دگه فرقی شونی

.....

بندری کسین که کینه ای نبوت
تو دلش هیچ شیله پیله ای نبوت
بندری اون که دلش یه دل بشت
غم و غصه توی سینه ای نبوت
همو بهتر که نگن او بندرین
آدمی که فکر دیریا ای نبوت
وقتی گشنگیش تموم بو و بو سیر
فکر همساده گشنه ای نبوت
کنته درخت خو بریدن و
ریشه خو زدن وا تیشه ای نبوت
تا یه چند روز یه جایی راه ای شدا
فکر پر کردن کیسه ای نبوت
...
خالو مجید

یادتن با ترجمه فارسی 4

یادِتن گازی آسمُن چه رنگ / یادِتن که چوک شَبُردهَ یوز پلنگ
نوعی بازی محلی بومی {بازی آسمان چه رنگ} بیاد داری که یوز پلنگ بچه ها را می برد بعلت وجود حیوانات وحشی که معمولا شب ها به شهر هجوم می آوردنند که بعد از غروب آفتاب دیگر اجازه نمی دادند بچه ها بیرون از خانه باشند
یادتن سَمبوسه اشرف یادتن / اَرسلان وا چرخ رَف رفَ یادتن
اشرف جلالی که فردی دارای اصالت پاکستانی بود و برای اولین بار در بندر در دکان شیرینی فروشی خود در خیابان برق جنوبی روبروی داروخانه حکمت قدیم سمبوسه را پخت و سمبوسه او معروف گردید
زنده یاد ارسلان عطایی از خوانندگان قدیم بندر بود که دوچرخه ای داشت بنام رف رف که در سال 1330 این دوچرخه را خریده بود وتا آخر عمر همراه او بود .می گویند هم اکنون این دوچرخه در میراث فرهنگی نگهداری می شود
یادِتن دوچرخه شاگُ کَم سُپی / یادتن بُتکده ابرام منصفی
در گویش قدیم بندر به دوچرخه می گفتند کم سپی
ابراهیم منصفی {شاعر .ترانه سرا . بازیگر تاتر و سینما } زنده یاد مدتی را همراه با پدر بزرگ و مادر بزرگ خود در محل بتکده هندوها زندگی می کرد
یادتن خرمای پُهتَه و سَلِنگ / یادتن اشتر جمّاز و جِلِنگ
یادت هست خرماهای پوسیده و فرسوده که قابل خوردن نبود و جهت خوراک دام استفاده می شد
شترهای دو کوهان و زنگوله دار مست را یادت هست
یادتن تو شُلَکِی غایهَ بهار / دو شاخهَ پا کَچُم ُ مازَه کَغار
بعد ار بهار نوعی سبزی خودرو شلکی در اطراف شهر میرویید را بیاد دارید
دوشاخه .تیر کمان زیر بغل مان میرفتیم شکار پرندگان {کغار} نوعی پرنده بومی محلی فاخته
پِلالو بِسَر بِسَر تو یادتن / پَهلو جو تو هورمودر تو یادتن
پلالو نوعی حشرهای پرنده ای بود در قدیم که بچه ها یکی از پاهای او را می کندند و {پیش مغ} برگ نخل را در پای او می کردند و این حشره همینطور بدور خودش می چرخید و سرگرمی آنها بود
کنار آب جوی روسالی هورمودر می نشستیم یادت هست
یادتن دولاخ و جُّتی یادتن / وُلک و گِریِگِ جُفتی یادتن
به جوراب {دولاخ و به کفش در گویش قدیم جُِتی مگفتند را بیاد داری
و صدای محزون جفتی که شاعر{صالح} آنرا تشبیه به گریه و فریاد دانسته را بیاد دارید..
.
محمد مذنبی
.
عکس : ضیا حسینی

رفتم به درگهون ...

رفتم به درگهون ، درگهون ولله به خدا جاهن

سر کوچه اِمپیچی ، اِمپیچی سه جوون سر راهن

نزیکشون هُندُم اُمزد فکر که برم نَ یِخَسشُن

تا روخو چرخ اِمدا ، اُمدی صورتشون مثه ماهن

شعر اَ جمشید میررستمی

Photo by masoud-453

.

چوک شغو