واژه بندری

چنتا کلمه یا واژه بندری 
سَر ُ بُن = بالا سراح ، بی سوندی که بالا سِرگ اَزنن هم اگن 
هَلهَلُوک = سُست ، لرزان ، لَق 
غَلمَش = روشن ، تابنکاک ، غَلمَش کردن ، شعله ور 
فَخیر = گدا ، فقیر 
فیشتَک = صوت زدن 
چل بیم = کسی که زیر هُو مدت زیادی نفس خُو بگنارت ، مُورگ چل بیم ، فکر کنم پلیکان بشت 
بُلت = غرک بودن 
دُرُنج = دیو ، ادمی که ترسناکن 
سی هِر(سیحر) = جادوگر 
دولاب = کمد گنجه (کشمی ون فکر کنم بی سکُون لنج اگنت ) 
پُروک = جرقه ، اخگر 
گَسک = گوساله 
چرت (cheret) = جیر جیرک 
چَهک = کدرت ، توانائی 
زَهب ، زَفت ، زَب = قایم شدن ، مخفی 
مارَنغُرُوش = هزار پا 
گِرَسته = پخته شده 
لاهِم = به گل نشسته بی غراب ون لنج کاربردی بشترن 
پلیچَکون، پلیچَکُم = تار عنکبوت 
مژدال = لاشخور 
بُرم = ابرو 
اشیات = وحشی ، بی ادم ون پست هم اَگن 
هُرُس = پا بَه ، بُند بَه 
مُنج = هدف گیری 
جُوغَن = هاون 
رژگُو = موش خرما ، سمور 
رشمُن = نخ خیاطی

واژه بندری 2

داخه یتا اَ پست ون که چنتا کلمه بندری اُمونشته ، داخه کامنتون دوستون چنتا از ای اصطلاح ون کدیم بندر یاد اوری شُ کردی که ارزش ایجا نوشتن شو هستی 
پاپایا بندر (عیلزاده ) : منتول یا موخکن=دیلم 
اوجاشک =خمیازه
چوشغ یا گوشغ=اتسه 
پلتن=ژندارم 
امنیه=نظامی
سدور= سردرد شدید 
ماملوچ=گردباد 
کلندر = دار دوشاخه که زیر دول درخت انوسن
حیوم= ایام 
اهتاواری=اعتبار؛امنیت 
آخر= بادو طیفون 
کوه=سولاخ 
موچی=کفسک 
پوزار=نعلین معادل فارسی پای افزار 
مرزی=ناودون 
گرداکنن / کشور = کشیدن چیزی رو زمین که خشا هم اگن 
منمنک = کنه 
سیکه = تخته چار ضلعی که وسایل اشپزی روش شاناها تا گربه ؛سغ؛مورگ یا موشک نتونت بخارت و با بند به سقف مطبخت دولکون شاک
گلشن سورو (ناخدا ) :هواکنکو= خمیازه 
گرگوشغ = گرد باد کوچک
حلیچه = ناودون 
مروک گلومپا = ؟ تو فارسی(مورچه سوار)
حسین تُومپک :توال = حوله..
اوسپیتال = بیمارستون .. 
بنگری = النگو هندی .. 
آیدین =تنتورید لاتین... 
اُسپل = طحال . لاتین... 
انتریک= تحریک کردن لاتین..
انتیکه= عتیغه لاتین.. 
بُرمیت= آب نبات
مرد اشنای قشم (محمد شریف) :کمسپی =دوچرخه .
غراب بالی = طیاره .. 
پیش تخته = گرامافون .. 
دار اتشی = کبریت .. 
مرش = گلاب پاش
پاپایا بندر (عیلزاده):پلپوتیت= پلپدیدن .(لرزش و جون دادن مورگ وختی سرش ابرن )انگلیسی
نواله= لقمه ؛هندی
بارپ=اروغ ؛انگلیسی
تیپ=لوله انگلیسی
سلو=اهسته
آیل=روغن موتور
باپیر=مه
کرش=شکاف
کلاک=کلاب
کرن=جرثقیل
پاتلون = شلوال(هندی)
کپره=پیرهن 
کجور=خرما(اردو) 
فن=پنکه 
سیکل = دوچرخه 
گرده= کلیه (اردو) 
امید بندری : پَدُهته = فاسد 
لَهوز = ناتوان ، در مانده 
اّوُس = حامله ، بار دار 
سَغِندَک = شکمبه 
اِستون = صدای رعد و برف (چیزی که مه عاشکی م )
گِرنگی = عصبانی 
اِستُمه = کفگیر 
لیلام = حراج 
حسین تومپک :سکرودریو= پیچ گوشتی {ابزار} 
بَریِس= کمربندمخصوص از شانه به شلوار 
بُرنگ=ترمز. 
بمبوک= چوب بلندی مانند با ارتفاع زیاد. 
بمبه= نی قلیان.
بنگله=ساختمان ویلایی محصور در باغ. 
پاتلون=شلوار.
پنچ= ناخن. 
پتیته=سیب زمینی.
گُلپ = لامپ. 
دال= نوعی مرغ دریایی. 
فُکل =کروات .. 
سُنگر= سیاه پوست 
کُپ= فنجان. 
راش = هجوم آب دریا بداخل قایق. 
هاف= شلوار کوتاه.
ویلیس = تلگراف. 
درام = بشکه.. 
لاکی = پلاستیکی 
سور= چالاک. 
تاتامیل= نوعی چادر شب
پاپایا بندر (عیلزاده ) : اقوام و نژاد ساکن تو بندر
گلنگ =خواجتا؛شهرک؛ داماهی
کروش=نابن زیر؛محناخا و بصورت پراکنده تومحله ئون دگه
گوجی =شهناز 
روباری=ازادگان ؛شهناز؛دوهزارو فرودگاه کدیم
سیاهو= محله سیاهو(محله اوزیو) ؛خواجتا 
مهاجرین کلکودی و گودو ؛تغ وچاستون؛خورگو؛احمدی کاره؛سیاهوچی؛اشوم؛فینی وگهره ای؛زهوکی(محله طلابند)و عربو و سرحدیو.......

چنتا کلمه یا واژه بندری

فکط لو تیو بندر اتو جونن .....چن تایی کلمه ( واژه) که تو سورو واکار شابرد ایشو هسته . 
داراتشی =کبریت 
گرمادن=آشپز خانه 
چولو دن (choloodon) = اجاق-
دمشکی damoshki=بادبزن وا گوزن فرق ایشه - 
دولاخ dolakh=جوراب 
دلوچه =پارچ 
گلپ golop=لامپ

ایی هم دوتا ضرب المثل که تو سورو واکار شابرد 1-بارن دوشی ترکن ایپوشی 
2- هرکه دلش وا نمازن گوشش وا بنگن . خوانندگان تو دیدگاه بگن که ایی دوتا چه موکه(موقع) بکار شابرد .
.
با تشکر از حبیب سوروئی

کلی

یکی از چیزونی که در زمون کدیم استفاده زیادی از اش شبوده (کَلی Kali ) هسته . کلی یکی از وسائل ای هسته که هر روز استفاده شبوده . از کلی به درست کردن دوغ و نیمُشک استفاده شبو .
توی کلی ماست شارخت و هو و با تکوندن اش بعد از مدت زیادی دوغ درست شبو … .
خوب حالا ای کلی به چه صورت درست ابووت …
کلی از پوست کهر درست ابوت . وقتی که کهر شاکُشته پوست اش به جونی در شاوا تا خراب نبو … ای پوست همون موقع که تازه هسته سر درختی شانهاده به اسم پَرَغ (Paragh ) یا درخت دگه ای به اسم خَرگ (kharg) خوب ای دررختُ اگه تودیده بشت یه ماده‌ای توشو هه که سفید رنگ اِن و بهش اگن شیر . قبل از ایکه روی ای درختو بکردونن با چاغو یا هر وسیله تیز دگه ای رو ای درخت شازه تا شیر اش صحرا بیات و بعد پوست شاکردی رو ای . البته بعضی مواکع هم شیر خرگ توی یه ظرفی شارخته و پوست داخل اش شانهاده . تقریباً یک روز باید پوست توی ای شیر خرگ یا پرغ بمونت تا مو و از پوست جدا بشت . بعد از ایکه مو پوست جدا شبو یه پوست صاف و یکدستی بوجود شهوند .
اما هنوز ای پوست بو ایشه و نازک اِن …. به خاطر ایکه پوست بوش بریت و کلفت بشت .
کوسک کِرَت (Koosk Kerat ) اِسپِنگِل (Spengel) و پوست انار شاکوتی (پودر شاکه ) و داخل پوست شاکرده . البته بعد اش هم هو شاکه و در اش شابست محکم و شانُشت یکی دو روز همی طور بمونت.
بعد از ای، نوبت رنگ کردن پوست هسته . خوب پوست شاخابوند تو پار (ریشه ) کنارو پار اسپنگل که رنگ بگنت ….. بعد ازیکه پوست رنگ ایگه . کلی تقریباً آماده آن … فقط 4 تا پاش محکم شابست و چند باری هم همیطو ازش اسنفاده شاکه تا خوب جا بکیت .کلی شابست روی یه دار که بهش شاگو دارجُلَک .

کسی اگه اطلاعات بیشتری ایشه تو ای زمینه . خوشحال ابیم با هم درمیون بنوسیم

کافه غدیر

کافه غدیر یکی از سمبل های اصیل بندری در زمون کدیم هسته. پاتوق ناخدایونی که به گتر(قطر) دبی و سومال شارفته. و اوجا خوراک شاخرده. بیشترین مشتریون کافه غدیر چتربازون و حمالون بارانداز و پیله ورنی هسترن که همیشه دور و بر اسکله و بلوار و بارانداز ایطرف و اوطرف شارفته. البته کافه غدیر گهگاهی پاتوق ورزشکارون و روشنفکرون و هنرمندون و سیاسیون شهر مثل منصفی و حیب زاده و خلیل رضایی هم هسته(بعدا که سمبوسه اشرف جلالی لیدر هوادارون آرش محبوبیت پیدا ایکرد جوونن بیشته طرفدار سمبوسه اشرف بودن) کافه دیوار اینهسته و با مهرنگی بصورت مشبک درست بوده. یک در کافه روی بلوار باز شبوده و ته ش بطرف بازار اوزی. بهترین غذای کافه غدیر کاتغ مای هسته ولی بدلیل گرمی هوا فالوده غذیر هم خیلی پرطرفداره. و جالب تر از همه ای که صاحب کافه بندری نهه. غدیر هم مثل حاجی روز رُخ معروف به حاجی عباس موذن و کله پز محله سر ریگ از بوشهر به بندر مهاجرت ایکرده.

بدلیل نوسازی و بهسازی بلوار در اوایل دهه پنجاه کافه غدیر هم مثل بارانداز و بنای کدیم گمرک(بازمانده عمارت کلاه فرنگی انگلیسی) رفت زیر بولدوزر و بخشی از تاریخ بندر برای همیشه زیرخاک مدفون بو

دلوم تنگن

دلوم بی لهر سرگی بی بی و نوای ساز دادا زینو تنگن
دلوم ب بوی کندوک نونی و عطر جاه نماز ممی تنگن.
چه بگم که باد سهیلی نین تا برستوم کاصدی از روی موج دیریا
دم صحب به پیشین بگینوم لو پرخنده همه همشهریونوم..
..بندری نگینوم کسی خاطرت آزرده بکنت ..نگینوم ..نگینوم.. 
.
.
(پاپایا بندر)