زیارت ، گاوبندی یا پارسیان

نصف مردم هرمزگان زندگی شون اَ دیریا تامین نبودن ، مائی کُش و کَمات و راننده نیسان که مائی نبردن شهرستون و جاشو و ناخدا جهاز ون مائی کش و جهازون باری و تاجرون که بار اَ طرف هُو نَواردن یا نبردن ، زندگی ادمون دیریائی تلاش و زحمت کشیدن ن و خاردن نُونِ حلال زن و مرد وا هم کار اَکنن زنون فکط دیریا بی مائی گتن نارن ولی بی بردن مائی اَ کایک تا پاک کردن لیح و حتی نَ هُو کردن کایک کمک ادن ، ای عکس اَ تلاش دسته جمعی مائی کشُ ون زیارت گاوبندی یا

پارسیان ن
...
Genow

رودبار بستک

قلعه و یا کلات رودبار بَستک ، که اَ زیباترین بناون تاریخی هرمزگان بَ حساب اَتات ، کبلن ای کلات سه طبکه بی محافظت ابادی اَ دست غارتگران و راهزن ون استفاده شو اَکرد و الان جذب گردشگرون
...
عکس از وبلاگ دانستنیهای رودبار بستک
Genow

باغبُون پیر جاشک

بالا دست جاشک که ادم ون پیشتر "رُو دَرآتک" شَ گَن (یعنی جائی که اَفتو دراتات ، رُوچ بی بلوچی بی اَفتو اَگن و ایجا رُو مخفف رُوچ بودی و درآتک هم یعنی درهُند ) محصول اصلی رُو درآتک موز ن ، موز کوچک و معروف بی عسلی ،و کُدو البته تمباک جاشک هم معروفن که بشته داخه جاشک کهنه (محله کدیم جاشک) بَ دست اتات

MrJack FrankLiar
برگردون بی بندری: Genow
بالا دست = شرق
جاشک = جاسک
کُدو = هندوانه

بستک

امروز اریم سمت بستک تا بدونیم گویش و لهجه اوجا و سرگذشت و تاریخش اطلاعاتی هادیم به دوستان.

بستک از یکی از شهرون استان هرمزگانن، و کدمتی تاریخی ایشستن، در کدیم محلی برای استراحت کاروان‌ون بودن. شهر بستک در منطقه‌ای کوهستانی کرار ایشه که از شمال و غرب به استان فارس و از شرق و جنوب به استان هرمزگان متصل ابوتن . این شهر مرکز شهرستان بستک نامیده ابوتن.

ناگفته نماند که ای شهر در سال 1334 از توابع استان لارستان بودن . بستک پیشینه تاریخی و سیاسی خیلی گپی ایشه که باید در موردش بحث و نظرات دوستان بدونیم.
بستک بیش از دویست روستا ایشه که در سال 1364 بخش گپی از روستاهون منطقه ای بنام روئیدر از بستک جدابو و به بخش خمیر پیوند ایخواه و در سال 1370 هم تعداد از روستاهون در حوالی لمزان از بستک جدا بودن .

بشته اریم سمت گویش بستکی هو که خیلی هو عقاید خاصی و جالبن که بدونیم.

بستکی هو گویش خو از لارستان و زبون خو فارسی قبل از اسلام اگن که واژه هونی طی استعمار و تردد کشور هو خیلی تغییر ایکردن .

لیست فرمانروایون و فرهیختگون و شاعرون و همه اساتید بستک

شیخ محمد بستکی
مصطفی خان.
محمد تقی خان.
محمد رضا خان.
محمداعظم خان.
غیرت بستکی.
ملا محمد نامی
محیا بستکی.
عبدالرحمان فرامرزی.
احمد فرامرزی.
احمد حبیبی.
حاجی جعفر پالاش.
حسن فرامرزی .
مجرم بستکی.
فایز بستکی.
همت بستکی.
عبدالقادر بستکی.
محمد سعید بستکی.
هادی خان بستکی.
عبدالنور بن هادی خان.
شیخ حسن بستکی .
محمدرفیع‌خان.
احمد خان بزرگ.
عبدالرزاق مشایخی آگاه .
معروف.
عبدالواحد راستی .
ملای ارباب .
شیخ عبدالسلام خنجی



ای هم مکان هون تاریخش

مکانهای تاریخی و مذهبی شهرستان بستک

آرامگاه شیخ محمد صوفی – تسان
آرامگاه شیخ حمزه - دهنگ
آرامگاه شیخ رستم – دهنگ
آرامگاه شیخ کمال الدین بهزاد – دهنگ
آرامگاه سید قطب الدین – دهنگ
آرامگاه بی بی فاطمه قتال – دهنگ
آرامگاه شیخ مفتی – انوه
آرامگاه سید قطب الدین شیدا – انوه
آرامگاه شیخ محمد زنگبار – فتویه
آرامگاه شیخ عبد القاسم حضور – شیخ حضور
آرامگاه سید محمد سید منصور - چاه بنارد
آرامگاه سید عامر – چاه بنارد
آرامگاه امامزاده سید کنچی – کنچی
آرامگاه سید محمد ابراهیم شاعر – دهتل
آرامگاه شیخ احمد شیخ راشد - بستک
آرامگاه مجموعه دو گنبدان (بقعهٔ شیخ عبدالرحمن بزرگ و ملا اسماعیل و ملا عبدالواحد) - کوخرد
آرامگاه سید مظفر سید منصور – کوخرد
گردش گاه ناخری
تفرج گاه نیدان
هفت رشته قنات – دهنگ
پاراو کوخرد کوخرد
تاق نه تا – ناخری (تاخ نه تا – ناخری)
قبرستان تسان
تنب پرگان (تمب پرگان) - جناح
تنب کوشک – جناح
قلعه کلات سرخ - جناح
چاهها و کانالهای ساروجی – دهنگ
آسیابهای آبی – تدرویه
آسیابهای آبی دامن – فاریاب
آسیابهای کریکی – بستک
کانال آب معروف به ترنه - دهستان کوخرد
آب گرم (آب باد) تدرویه
آب گرم – فاریاب سنگویه
آب گرم – فتویه
بازاربستک
بر کهٔ آخوند – در شرق انوه
کاروان سرای آخوند – در شرق انوه
کاروانسرای بستک.
کاروانسرای کوردان .
کاروانسرای کوخرد.
کاروانسرای لرد محیا
مسجد ملا محمد نامی – فتویه
مکتب خانهٔ نامی – فتویه
مسجد جامع قدیم بستک - بستک
مسجد جامع بستک
مسجد بن نادر - بستک
مدرسهٔ مصطفویهٔ بستک – بستک
قلعه شاه بنار – چاه بنارد
قلعه ایلود – ایلود
قلعه سیبه - کوخرد
قلعه توصیله - کوخرد
قلعه آماج - کوخرد
برج گری کوه – کوهیج
حمام خان بستک - بستک
حمام سیبه - کوخرد
شهرتاریخی ساسانی (شهرسیبه) - کوخرد
خانهٔ خان بستک - بستک
مجموعه بازار قدیم بستک - بستک
سنگ نگاره‌ها – ده تل
دوگنبدان
حمام خانی بستک
مخدان (بستک)مُخدان
آسیاب دومن
کریکی
..
احسان رمضانی

برکه (برقعه)

کسی زمون شروع پوشش برکع تو جنوب نادونت . ، آیا ایرانی ن ، یا وارداتی ان ، پیش ا اسلام بودن یا بعد ا اسلام ، ا چه زمونی و صورت امروزی در هوندن ، ایشو همه مواردی ان که نیاز به تحکیک ایشه . ولی در زمون هجوم پرتغالی و بعد اش هم انگریزی ( انگلیسی ) و جنوب ایران ، زنون ای منطکه ، به ویژه منطکه هرمزگان و جزیره و ای پوشش جدا از حجاب خو و عنوان دور موندن ا ای چهم نیله و استعمارگر استفاده شوکه ، و همپای مردون مبارزه شاکه و حسرت یک تا نگاه تو چهم ای متجاوز شونوشت . و برکع به عنوان یک پوشش و یک ارزش تو لباس و فرهنگ خو حفظ شوکرد .

برکع پوششی ان که خیلی سال ون پیش حتی زمون پرتغالی ُ زنون منطکه هم بَی حجاب و هم و خاطر جلو گیری کردن ا نور آفتو رو خو شاکه . نکاب یه سره ای که فقط جای چهم روش خالی ان ، و هدف اولیه استفاده از ای پوشش حجاب هسته .

بعد ا ای دوره ، برکع طی دوره تکاملی خو و صورت امروزی در هوند ، که رنگ و طرح برکع نشون ادیت که شخص استفاده کننده متعلق به چه شهر و چه طایفه ای و یا چه منطکه ای ا سرزمین هرمزگان ان .
برکع و طور کلی تو بالاشهر وی بندر رواج ایشه ، ساکنون ا روی طرح و رنگ برکع اتونن تشخیص هادن که کسی که برکع ایزدن خانمی ان که هیش ایکرن ، یا مجرد ان ، و یا شو خو ا دست ایدادن ، و خاطر همی رنگ اش فرق ایشه .
تو منطکه ی بشاگرد ، مینو ، سیریک ، زیارت ، سندرک و جاسک ا برکع رنگی استفاده اکنن ( رنگی سوزندوزی بوده ).
زنون جَـوُن و متاهل و تازه عروسُ اَ رنگ وی سرخ و نارنجی و زنون متاهل و مسن تر و بچه دار ا رنگ وی دور کاب سیاه و بکیه هم سرخ استفاده اکنن ، کلا پیرزنُ ا برکع و سیاه استفاده اکنن .

برکه بالاشهری یا روستا وی نزیک و بندر تمام رو ( صورت ) اپوشونت . و فکط چهمو اگینی و برکع کالب کَلَک ( چانه ) اپوشوند .

برکع جزیره و و بکیه برکه و فرخ اکـُنت ، برکه جزیرتی کوتاه ن و یه نوار سیاه رو بـُرم (ابرو =BORM ) و رو دوماخ و یه نوار تغریبا پهن رو لو ( لب ) اپوشوند . و کیافه اش براق و رنگ اش هم سیاه ان .

پارچه برکع که وا رنگ براق << شیل برکع >> رنگ اکنن و همی ماده باعث ابووت که پارچه برکع محکم ببوت .
شیل برکع یه نوع رنگ شیمیایی ان که و برکع و رنگ سیاه متمایل و نیله ادیت .
بند برکع که دو طرف برکع ان . و حلکه ی برکع معروف ان ، و بعضی جاه و ا جنس طلا ان .
حلکه برکع عرض اش 2-3 سانتی متر و طول اش 5 سانتی متر ان .و دنباله پشت سر اش و بند وی رنگی تکمیل ابووت .
..
محمد امین

رودخونه شمیل

رودخونه شمیل یکی ازنقاط دیدنی استان هرمزگانن

رودخونه شمیل یا حسنلنگی . ای رودخونه به نام چیل یا شقرود از کوههای شمال شرقی بندرعباس سرچشمه اگنت و در مسیر خود روستای شمیل آبیاری اکونت و از شمال به جنوب جریان ایشه . ای رودخانه پس از آبیاری دشتهای سر راه خود از نزدیکی روستای حسنلنگی اگزرد و و هوو ای رودخونه نسبت به سایر رودها از کیفیت خوبی برای کشاورزی و آبیاری برخوردارن در نزدیکی روستای حسنلنگی زمینه مناسبی جهت استفاده از زیبایی طبیعی برای علاقه مندان به طبیعت فراهم بودن سیمای طبیعی روستای حسنلنگی با معماری نواحی گرمسیری و همراه با مناظر گیاهان حاره ای زیبایی بس خیره کننده ای در اصراف رود ایجاد ایکردن
با تشکراز: رضا چشم براه

مهرداد شجاعی

مَنشُوَه

کبلن که فرزه نَهسته و لنچ ون داخه خور بی زیر کردن بار شُ اَهُنده مَنشُوَه وسیله ایهسته که بار اَ لنج بی لو تیو شوارده ، منشوه ون هم اَتخته ساخته شه بو و با دوتا رِستَه بی حرکت در شو اوارده ، البته وختی بار لنج زیر شو اَکه جاشوُن وا کشیدن بَن لنج که بالا بسته و بی لنج ایگناشته منشوه حرکت شو اداده ، حتی اُمدیدن که منشوه دمبال لنج گَلس هسته و بی دبی شو اَره ، ولی الان وا فُرزَه و اسکله ون منشوه کاربردی نین و کایک ون فایبر گلاسی هم عملن بی منشوه ، حُوری و مَهری اَ دور خارج شو کردی
..
عکس : یوسف شاکری
با تشکر از مهرداد شجاعی

جهله سازون

جهله سازون کدیم بندر از میناب خصوصا جکمی به روستای گودو(ازتوابع قلعه قاضی) مهاجرت شوکردی و علتش معدن غنی گل رس ماده اولیه جهلن؛ گودو در روزگارکدیم مهد جهله سازی منطکه بودی و نوم گودو هنوز هم وا جهله برده ابوت ..در حال حاضر خشت و آجر تو گودو تولید نبورن....از جهله سازون کدیم گودو چندتا اسم ابروم.
ملا غلوم فخاری ملقب به گلام (اسم گلام خارجیو روش شونهادی چون یه مدت تو شرکت خارجیو کارشکرد)..علی کل مولاداد زاهدی .(بپ کریم)....علی کهوری ..حسین علی ارژنگ
جهله گپ هم بنام جهله جمالی که ازجهله عادی گپترن تو گودو درست شاکرد...
.
پاپایا ایلزاده

سوند بافی

تلاشی دسته جمعی ، شیر زنون هرمزگانی همیشه وا گَر مردون کارون مردونه شوکردی و الان هم پا بَ پا مرد ون زحمت نکشیدن ، گروندن سوند کاری سختن که خیلی از مردون شاید نتونن انجُمی هادن ولی ایجا زنون فینی هم دمبال مردون مشغول ای کارن ، بَ افتخار همه زنون زحمت کش هرمزگان