گپ و گویش بندرعباسی

زبُن بندری اَدست اَرفتن ....حالا سینگو دِگه خرچنگ اَبودن

گپ و گویش بندرعباسی

زبُن بندری اَدست اَرفتن ....حالا سینگو دِگه خرچنگ اَبودن

چهاردهمی

چهاردهمی ….
مراسمی اِن که شو چهاردهم صفر دور هم دگه جمع ابن و انجوم ادن …
ای مراسم که معمولاً زنونه اَن و بیشتر هم زنون حضور شوهه .
ای مراسم نوعی فال اِن .. اما به شکل و فرمی دیگه از فال و اجرا ابوت
خوب مراسم به ای صورت اجرا ابووت . یه ظرف یا یه تشت انوسن و توش هو اکنن و مقداری هم گشته اریزن تو هو که بو خاش هادیت ….
خوب هر کسی که شوات تو ای مراسم شرکت بکنت . یه انگشتر اکردد تو هو و نیت خو هم اکنت . حالا روی ظرف با یه پارچه اپوشونن تا ماه نبیند .
شروع مراسم با خوندن یه شروند شروع ابوت … معمولاً شخصی که شروند اگیت یکی از گپ ترون و آدم کدیم اِن که شروند خوب بلد اِن بگیت … با خوندن اولین شروند یکی از انگشترو در اتارن ، ای کار هم توسط یه بچه کوچک معمولاً انجوم ابوت که بچه اول خانواده ن ….. ، خوب تعبیر و معنی هر شروند ابوت فال او شخص که صاحب انگشتر اِن …. ای روال تا آخر ادامه ایشه ….

شاید ای مراسم در جاهون دگه به صورت دیگه ای برگزار بشد …. .
ای چیزی که مه امگوفت دقیقاً همون مراسمی اِن که ما انجوم ادیم و مه هم که انگشترو در موا...... 
‏Photo: چهاردهمی ….
مراسمی اِن که شو چهاردهم صفر دور هم دگه جمع ابن و انجوم ادن …
ای مراسم که معمولاً زنونه اَن و بیشتر هم زنون حضور شوهه .
ای مراسم نوعی فال اِن .. اما به شکل و فرمی دیگه از فال و اجرا ابوت
خوب مراسم به ای صورت اجرا ابووت . یه ظرف یا یه تشت انوسن و توش هو اکنن و مقداری هم گشته اریزن تو هو که بو خاش هادیت ….
خوب هر کسی که شوات تو ای مراسم شرکت بکنت . یه انگشتر اکردد تو هو و نیت خو هم اکنت . حالا روی ظرف با یه پارچه اپوشونن تا ماه نبیند .
شروع مراسم با خوندن یه شروند شروع ابوت … معمولاً شخصی که شروند اگیت یکی از گپ ترون و آدم کدیم اِن که شروند خوب بلد اِن بگیت … با خوندن اولین شروند یکی از انگشترو در اتارن ، ای کار هم توسط یه بچه کوچک معمولاً انجوم ابوت که بچه اول خانواده ن ….. ، خوب تعبیر و معنی هر شروند ابوت فال او شخص که صاحب انگشتر اِن …. ای روال تا آخر ادامه ایشه ….

شاید ای مراسم در جاهون دگه به صورت دیگه ای برگزار بشد …. .
ای چیزی که مه امگوفت دقیقاً همون مراسمی اِن که ما انجوم ادیم و مه هم که انگشترو در موا...... 
مطلب و عکس از mohammad amin‏

گازی زار

در مورد بیماری زار یا بکول خمو{گازی زار} کم و کسری امنوشتن خودتو ببخشی و اصلاح بکنی ممنون
زار هرچند تو بندر و کلن تو شهرون ساحلی جنوب شناخته شدن ولی ای درد و مریضی بومی منطکه نین و اگن بوسیله ملوانون و جاشوون که از افریقا . هند. و عربستان به سواحل حنوب رسیدن و همیشه هم مردم فخیر بی ای درد گرفتار شابوده و بشته جنبه روانی ایشه تا جسمانی. اگن علامت شون سر درد . کمر درد . ناراحتی اون کلبی واگن تلقین شاید هم نقش ایبشت..بعضیو اگن مث مریضی صرع که مریض مدتی از حالت طبعی در ابوت . وختی کسی به درد زار مبتلا بو بایه دورو ورش خالی بکنن یعنی هیچ سرو صدایی نبشت . جونش اشورن و وا دواوُن محلی خوشبو شکنن اگن که نبا یه هیچ زنی نه محرم ویا نامحرم هم ببینتای معالجه کار هر کسی هم نین و آدمون وارد شوات مرشد یا دکتر مردون شگن بابا زار و مال زنون اگن ماما زار...که ایشو توی ایکار متخصصن.زاریون خودشون بی زار اگن {هوا} یا {باد} بی همین کم اگن اهل هوا. اگه مثلن کسی وا دارو و معالجه خب نبو اگن باد ایشه و بایه ایببرن هوواد ... زار بر هفتاد نوع ذکر بودن {متوری.. نمرود ..بابور بو مریم.. په په.. دینگ مارو}وووو ای زارون وا دردون خوشون ظاهر ابنو روش درمون هریک هم فرغ ایشه .معمولن تو یکی از شوون هفته که شو چارشبه بهته ادونن مراسم خاصی ایشه ،
شوون چارشنبه ای مراسم خاص به کارگردانی بابا یا ماما برزگزار ابوت بابا زار که لباس سفید نگر خُ اَکنت و خیزرون تو دستش هستن مراسم رُ بر گزار اکنت سفره ای پهن اکنن { کُندُر. گِشتَه و گرهکو} و عود دود اکنن خوراکی مث حلوا مسقطی . تخم مورگ پُخته و نه پخته و........ اَچنن تو سفره ای وخت مریض یا زاری یه جا اَنینت و چادر رو سرش اَکردن و کرهگو {نوعی مواد مخدر } تو گِشته سوز زیر دماغ ش {بخور اَدن } دود ای دارو کم کم بی زاری اَ حالت طبیعی خارج اَکنت بابا زار وا گفتن کلمات خاصی زاری رو وادار اکنت تا نوعی رخص شروع بکنت و لیوا و چاکه زدن شروع ابوت وختی این حرکت وا اوج رسی بابا زار اریت بالا سری اَزش اَپرست چه اَخاری و زاری چیزی طلب اکنت بعدن اَپرست کیی تو و اَکجا هُندی زاری که اَحالت طبیعی خارج بودن جوابونی اَدیت اگه روشن جواب ندیت بابا وا خیزرون اَزنت وا پشتی و پرسش خُ تکرار اکنت بعد اَ ای سوال و جوابن مثلن اَگیت ای زار {نوبان} و اَسواحل آفریقا هُندن بعد مخمررون از زیر دماغش اَسن و زاری مدتی وا همی حال اَمونت تا کم کم حالش عادی بَشت و اَگن زارش زیر هوندن . تو ای مراسم سنگین زاریون دگه هم تحریک ابن و صداون خاصی از خودشو در اَتارن و بابا زار وا خیزرون بی ایشون کنترل اَکنت . رفتن بی ای مراسم بی همه آزادن .ولی بی زاریون آداب و رسم بخصوصی ایشه که بایه رعایت بکنن


محمد مذنبی




اولی اول بار

تا گازی تو کدیمو بندر هسته { اولی اول بار} بین چند تا چوکو انجام شبو یکی اَ چوکو دس خَ شزه وا زانو و پَل درست شکه و چوکو دست شانهاده رو گَرده اُ و شاپریده ای گازی تو 12 مرحله انجام شگفت و هر دفه ای پُل گَپته شبو تا کسی نتونت اَ رو اُن بپرت و همی طو که شاچکی ای شیر شاخونده اولی اول بار . دومی دو زلف یار . سومی سپاه دین . چارمی چار پای گاه . پنجمی پِنجه شیر . شیشمی نیمه سال . هفتمی هفت آسِمون . هشتمی گَنج روُن . نهمی ماه زنون . دهمی ماه خَرون . یازدهمی نزیک سال . دوازده همی سال ما تَمُون 
.
محمد مذنبی
‏Photo: یتا گازی تو کدیمو بندر هسته { اولی اول بار} بین چند تا چوکو انجام شبو یکی اَ چوکو دس خَ شزه وا زانو و پَل درست شکه و چوکو دست شانهاده رو گَرده اُ و شاپریده ای گازی تو 12 مرحله انجام شگفت و هر دفه ای پُل گَپته شبو تا کسی نتونت اَ رو اُن بپرت و همی طو که شاچکی ای شیر شاخونده اولی اول بار . دومی دو زلف یار . سومی سپاه دین . چارمی چار پای گاه . پنجمی پِنجه شیر . شیشمی نیمه سال . هفتمی هفت آسِمون . هشتمی گَنج روُن . نهمی ماه زنون . دهمی ماه خَرون . یازدهمی نزیک سال . دوازده همی سال ما تَمُون 
.
نویسنده : حسین تومپک‏

حسین کور

بندر کدیم ، حسین کور
کدیم یک کور هسته که ای بنده خدا اصلا حاضر نهسته گدایی بکنت بهمی خاطر یک تا گاری ایشسته و شارفته داخل بازار جنس مردم بار گاری شاکرده و در خونه شون تحویل شداده. حالا چطوری چشم بسته از بازار با گاری با دویست سیصد کیلو بار شارفته شاه حسینی و یا کمربندی و سید کامل و محله اوزیون و چطوکا خونه طرف توی محله پیدا شاکرده واقعا از عجایبن.
اما یکبار یک واقعه جالبی اتفاق اکیت. دوتا کاکا تو بازار هسترن به اسم قاسمی. یه روز یکی شو به اسم اکبر یک گونی آرد تحویل حسین کور ادیت تا ببره سید کامل تحویل خونه ش هادیت، حسین فکر اکنت ای اصغر قاسمی ن، چون صدای اشخاص خیلی خوب تشخیص شداده ولی او روز مث اینکه کله حسن گرم بودن(چون کارس خیلی سخته و بیشتر وقتن چن تا پیگ شازده) خلاصه آرد ابره در خونه اصغر قاسمی که درست چسپیده بودن وا خونه اکبر و چون دو تا کاکا با هم اختلاف شبودن اصغر گونی آرد بالا اکشه. ظهر که اکبر اتات خونه بی زنش اگی بی چه نون درست نتکردن، زنش اگیت بخاطر ایکه آرد نتفرستادن. اکبر خیلی تعجب اکنت اریت درخونه حسین کور. حسین اگیت آرد تحویل زنت امدادن. از زن اکبر انکار و از حسین اصرار. و چون حسین اصلا دروغ ایناگفته اهالی محله جمع ابن و ارد در خونه اصغر و افهمن قضیه چن!

خاطره ای از کدیم

خاطره ای از کدیم
کدیم سر اسکله کشم یک تا ژاندار هسته به اسم آذرشب، یک تا بلنگو هم همیشه بارشه تا لنج از بندر شهونده با بلنگو با لهجه فارسی خملی جار شزده: آهای گوبازان حواستتون جمع بکنی که آذرشب اینجان و نمی واله کمیس و شلوار و کپره چاپ کپتان بار بکنی ببری واخوتون به سرحد. خلاصه بعد از انقلاب یک دفه قشم درگیری پیش اتات جناب سروان بی اذرشب دستور ادیت هرکه از بندر هوند بگرد که اسلحه از بندر نواردن ب کشم. یک تا جاشوی مِسنی اتات و آدرشب جار ازنت جناب سروان بیا که کُلت گرفتم! یک دفه جاشو غار ازنت: جناب سروان بگه ول بکنت ای نه قُلتن(کلت) جناب سروان ای .... ، بگه ول بکن که روح مه ره ، و ملت شازده خنده و آذرشب ول کن نهه.

علی کبل حسین

اگن یک فینی خوش مشربی هسته به اسم علی کبل حسین که خیلی لاف شیرین شزده ای هم یکی از لاف علی کبل حسین:
وقتی رضا شاه شخواسته بریت جزیره موریس، مه بی خبر داخل خونه نشترم ، یک دفه قاصد هوند که بلند به بدو که رضاشاه کارت ایشستن. سوار خر خو بودم و مث برق بی خودم امرسوند سراسکله. انگیسی یون، درباریون مسئولین گمرگ همه تعجب شاکرده که ای یارو که با خر نهوندن کن که ای همه آدم معطلی ای ووستادن؟ خلاصه تا رضاشاه بی مه ای دید دو ایزد طرفم، دست ایکردی دور گردنم دو قطره اشک ایرخت و ایگفت: علی جان مه رفتم و ای مملکت اُمسپرد دست تو، جون تو و جون اشرف و مح رضا!

ماه عکرب

ماه عکرب ایگفتی
زمون کدیم موکع خسوف یا ماه گرفتگی بندریو اهتکات شوهسته که ماه عکرب ایگتی به همی خاطر دوا و درمون محلی(داروگیاهی) مث دریم؛ کلپورغ؛اوشن؛درمنه داخه جوغن شاکتی تا عکرب به ماه ول بکنت و همزمون مردو بالا سراه شارفت و اذان شاگوفت...معجونی که از کتیدن دارو گیاهی بدست شهوند بنام (دوای ماه خیری) معروفن و خیلی کاربرد ایشستی.
‏Photo: ماه عکرب ایگفتی
زمون کدیم موکع خسوف یا ماه گرفتگی بندریو اهتکات شوهسته که ماه عکرب ایگتی به همی خاطر دوا و درمون محلی(داروگیاهی) مث دریم؛ کلپورغ؛اوشن؛درمنه داخه جوغن شاکتی تا عکرب به ماه ول بکنت و همزمون مردو بالا سراه شارفت و اذان شاگوفت...معجونی که از کتیدن دارو گیاهی بدست شهوند بنام (دوای ماه خیری) معروفن و خیلی کاربرد ایشستی.‏

بریم و میریم

کصه بریم و میریم چیچکایی عاشقونه ئن / کصه عالی و فا طی تا همیشه جاودانه ئن /باشتا که عشق و فائی دگه رو دنیا نموندن /هنوزم چو کون بندر لوئوشون پر از تــــــــــــــرانه ئن... 

....
با تشکر از مهدی مسلم زاده و کاپیتان بلک
‏Photo: کصه بریم و میریم چیچکایی عاشقونه ئن / کصه عالی و فا طی تا همیشه جاودانه ئن /باشتا که عشق و فائی دگه رو دنیا نموندن /هنوزم چو کون بندر لوئوشون پر از تــــــــــــــرانه ئن... 

....
با تشکر از مهدی مسلم زاده و کاپیتان بلک‏

بندر کدیم

کدیم وختی کسی شاواسته بریت مشهد از در خونه تا در گاراج پیاده شارفته، باشته که هوا گرمه. طرف با خانواده راه شاکفته و مشایعت کننده ون هم پشت سری شارفته تا در گاراج. ولی مهمترین و خاطره انگیزترین کار ای هسته که یک نفر جلو جمعیت اشعار مذهبی شخونده که شاگفته " چاشی " ! قبلا دوسه تا گاراج مسافربری بیشتر نهسته و ملت با هموشون شارفته کرمون و تهران و شیراز. یکی گاراج گیتی نورد سر فلکه بلوکی(پاساژ فعلی) یکی هم گاراج اتوتاج سرفلکه اتوتاج و یکی هم گاراج اتوشهپر یا اتوبنز کرمان چسپیده به آموزش و پرورش