جُغ و گا

کدیم ون داخه بالاشهرون ، اوشونی که مُغ شو هسته و یا پامُغی هسترن کبل اولین بارشت شهریما جمع شو ابو و بی گاون شُون اَوارده بی کار کردن روخونه ، ایشونی که وا گا کار روخونه شو اکه اصطلاحن گابَن شُو اَگُ ، ای اتفاک اکثرآ روزون جمعه واکَع شَبُو و بشته از اَز 15 جُغ گا بعد رَغبن شروع وا کار شو اَکه ، رَغبن بالاشهرون هم بعد نماز صحب هسته و صحب گاه مشغول بی کار شو ابو تا ساعت 11 همه گاون شو ابسته و اَرهتن خونه بی خو بی نماز جمعه اماده شو اکه بعد نماز اَ مَجد بی سر روخونه شو اَهُنده و چاشت ایشون هم همونجا شون اَوارده ، زنون وا منجل خوراکی شو اَهُنده و شو اَگُ چاشت گابَن نبردن ، همه هم دل و بل هَم هسترن ، و باکی که هُندرن بی نگا کردن مشغول گپ و گُفت هسترن ، و خدائی چکَده گپ ون شون خاش هسته و وا دل شَ نشته کبل نماز شُوم کار تموم شَ بوده هر کَ روانه لهرون شَ بو
یتا توضیح هادم ، یَ جُغ گا بی دوتا گا که وا هم جفت شو اَکرده بی کار اَگن ، اکثرپا مُغی ون یتا گا شو هست و وا هم گاون حُغ شو اکه ، خیلی اَ گابَن ون مُغ شو نهسته و پا مُغی هم نهسترن ولی گا بی شخم زمین شو نگهداری شو اَکه ولی شُون اَهُند و بی باکی کمک شو ادا .... صفا و صمیمت
بالاشهری ون کدیم هیچ جا نَم دیدن
ای عکس شُخم زدن پا مُغون غایه جُوا ن .. ایجا لَنگار و گا شُ بستی ، بی کار روخونه بیل تخته ای وا جُغ اَبنن که اصطلاحن اَگن هَرن

            

خُندغ

پیشترن وختی هیش شابو چن رو کبل ازهیش چند نفر از زنن و دختن شارفت در خونئون دعوت به عروسی شاکه که به ایشن خندغ شاگو . خندغ یا از اقوام عروس و دماد هسترن یا کسانی که شغل ایشن همی هسته. روز دعوت خندغن لباس واگه برکه شابست همه نو شاپوشی و عطری شازه که مگه . بوی عطرشن از چند متری وا مشامت شارسی که گنوغت شاکه.در هر خونه ای که شارسی وا کل و کیکنگ دعوت به عروسی شاکه . ولی حالا دگه کارت دعوت وتلفن کار خندغ اکنت . اولن که کارت دعوت هنده فکت بی آدمن مهم کارت شادا و بکیه همو خندغو دعوت شاکه. هنو هم بعضی جائون بخصوص دهات خندغ هه. وا گذشت مرور زمن تعداد خندغن کم بو تا رسی به یکنفر که همی یه نفر شارفت به دعوت کردن .دوتا از خندغن معروف تو سورو یکی میجم علی ( مریم علی ) و یکی دحت کاسم (دخت قاسم) هسترن که اولی وا طور کشیده و شعر گونه دعوت شاکه مثلا شاگو :
سلام دعات ایدادی زن کدرت لاری ایگو بفرمایید سر عروسی پشت شهربانی.
خلاصه کلمات کشیده و شعر گونه ادا شاکه .چوکن و دختن کوچکن هم یه صابونی وا شکم شازه و شاگو نقل ونبات وبادمی پول خوردی وپلو عروسی کفتیم
مطلب از : حبیب سوروئی
عکس : مجید جمشیدی

دبیرستان ابن سینا

تو شهر بندر درسال تحصیلی 1326-27یک دبیرستان سه کلاسه تو مدرسه جاوید وا اسم ابن سینا تاسیس ابو هر کسی که ایی سه کلاس کلاس ایخونده شاگو فلانی سیکل ایشه . واشما بگم کبلا دوره راهنمایی نهسته ، 6سال دبستان و 6سال هم دبیرستان هسته وباید 6 سال دبیرستان اتخونده تا مدرک دیپلم اتگفته .
خلاصه بعد از چند سال به ساختمان مجاور دبستان جاوید به کارخو ادامه ادیت وبعدا واساختمانی بین فلکه اتو تاج و فلکه سینما صحرا همی جایی که آموزش و پرورشن منتکل بو .
ایی دبیرستان مهمترین بنای علمی بندر هسته وا خاطر ایی که در تامین منابع انسانی و تربیت مدیرُون جهت اداره استان نَکش مُهمی ایشسته و ابو بگی که کمتر کسی تو استان تا تونست بگینی که تحصیلات عالیه ایبشت و تو دبیرستان ابن سینا تحصیل اینکرده بشت.باز هم ای دبیرستان وا ساختمانی که سمت جنوب همی مدرسه درست بو جاواجا بو و ساختمان کبلی دبیرستان ادره آموزش و پرورش بو .
دانش اموزن زیادی که از ایی دبیرستان دیپلم شو گه مدارج عالی طی شوکه و تو رشته مهندسی-مدیریت- استادی دانشگاه- دبیری و سایر مشاغل وا کار مشغول بودن . اولین مدیر دبیرستان مرحوم علی موسی زاده که رشته زبان تو تهران ایخونده و خودش اهل کرمان هسته و آغایون محمد حسین رمضانی پور- نادر دهقانی - صدیق مروستی - استاد سایبانی - کیوان و عبدالرضا اسدی لاری دبیر هسترن

مدیرن دبیرستان ابن سینا کبل از انکلاب 57 : آغایون علی موسی زاده ، حسن رشیدی موخر ، احمد معین الدینی ، محمد حسین رمضانپور ، محمدامین کمالی ، ابراهیم راجی ، علی نیکومنش.

مدیرن دبیرستان ابن سینا بعد از انکلاب پنجاه و هفت : آغایون علی نیکومنش ، سید اسماعیل حسینی ، ابراهیم قنبری دریایی ، علی نوابی بلوچی ، خسرودیرسنجی، ابوالقاسم تربت ، محمد طاهری بجگان ، علی مرادی ، مهدی دریانورد، عبدالمجید ذاکری.

و گروهی از دبیرُن که تو ایی دبیرستان تدریس شاکه : آغایون مقصودی ، طغرل ، وثوقی، محمد ذاکری ، ایوب قنبری ، فرهادمنش ، معین الدینی، فضائلی، رشیدی ، راجی ، لاجوردی ، کورش حیدری ، علی وطن پرست ، نبوی منش ، منصور عبداللهی ، حسین غلامزاده، اسماعیل فیاضی ، علی نیکومنش ، صدیق ، ابراهیم حافظی ، ذبیح اله دبیری ، حاج محمد عابدینی ، حاج محمد جعفری و…
اگه دوستن اسامی دگه ادنن بگن که یادی از ایشن هم بشت .
.
گردآوری و برگردن وا زبن بندری و عکس : حبیب سورویی
منابع : آموزش و پرورش استان و دبیرستان ابن سینا

صید مرواری 2

 
مرواری بشته تو بنادر طاهری .بستانُوُ . مُغام . نخیلُوُ .چارک . لنگه .لاوان .هنگُم .
اون روزون تو دیریا اگن مایی یو خطرناکی منتظر غیص صید مرواری هسترن که بومیون شاگفته { اُم علیمُوُ} و غواصون اَ ای مایی خیلی شا ترسی ویتا دشنه یا خنجر همیشه وا خُ شابرد . تا اگه گرفتار بودن اَ خوشون دفاع بکنن و گرفتار جانورون دیریایی دگه هم شابوده مث { دُجاجه . رَماری . جَر جُور} دجاجه یه مایین که فَلس سونش گشادن مث مُورگ خونه ی و خطرناک .{رمای} به طرَ شکار خَ فَلس مث تیر اکردت یعنی بی شکار تیر بارون اکنت وشکار مسموم ابوت و اَپا اگیت... امرو دگه وا هَندن مرواری یو ساختگی ومصنوعی بازار مرواری و اطلا حون و لغتون و آداب وسنن اون توی هوون خلیج فارس دفن و کهنه بودن
.
محمد مُذنبی

                            

صید مرواری1

اریخه صیید مرواری{مروارید}
بی کسی که تو هو غُوص شَزه شاگف غیص و اونی که رو لِنج شووستا و دو سر ِ بَن که یکی وا پا و دَس غیص بسته شبو و سر بَن تو دَس نگه شه داشت و وختی غیص بی او بَن تکون شدا و اَ هو در شواردی سیب شاگفت . اساسون غواص دو تا بَن هسته که یتا وا دَس و پاش و یتا دگه بُلت سنگین هسته که بی اُ به ته هو شَبرده . و وختی ته هو شه رسی بُلت ول شکه وا که وا لنج در ارتباطَ هسته به جَم کردن صدفونی که مرواری شَسته مشغول شبوده .وختی تی نفس شبو بُن تکون شدا و اوشونی که رو لنج هسترن بی ای بالا شاکشید . غیص تو دماغ خُ یه چیزی مث شاخ که بی اُ {قطام} شاگفته شکه تا هو دیریا داخل دماغش نریت تو دستونش و کلنچُو نش دستکشی اَ جنس چرم شاکه تا دستش موکه بریدن صدفون طوریش نبوت .یتا زنبیل طوری مانند هم وا گردون خُ شبت که صدفون مرواری توش شه رخت . {دین} شاگفت .. جاهونی که مرواری بشته ایشته بعدن انویسم
(( محمد مذنبی ))

                         

کار وا گا

پا مُغی ون زَحمت کَش ... انشالله باهمکاری دوستان مطلبی کامل راجب کار و گا اَنویسُم

قلعه شیخ سلطان

کاخ شیخ سلطان مرزوقى ــ مغویه ــ بندر لنگه که به قلعه شیخ سلطان مشهور بودن. قلعه مغویه از توابع بخش مرکزی شهرستون بندر لنگه و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران هستن.

ای بنای تاریخی در بندر مغویه واکع بودن، و متعلق به شیخ سلطان المرزوقی یکی از حکمرانوی منطکه و رئیس «قبیله المرازیق» و حاکم مغویه هستن و به «حصن شیخ سلطان المرزوقی» مشهورن. ساختمون قلعه دارای دو حیاط اندرونی و بیرونین که کدمت حیاط اندرونی از بیرونی بیشتر بودن . ای بنا در دو طبقه و در کسمت‌هویی حتی در سه طبقه ساخته بودن و دارای تعداد زیادی اتاق به همراه جونشوری سنتی، یتا برج نگهبانی و دو بادگیر هستن .
این کاخ زیبا از یادگارون حکمرانون (مرزوقی) از قبیله العجمان که در منطقه مغویه و بندر لنگه از توابع استان هرمزگان حاکم بودن باکی موندن

مطلب از : مهدی باصره

چاه هون هووی نابن

چاه هون هووی نابن : از کتاب از بندرجرون تا بندر عباس
یکی اَ منابع مهم هوو خاردنی مردم بندر . چاهون نابن بودن ای چاه هو تو راه رودخونه و تو فاصلون جدا شاکنده و مردم وا {دلو} هو از چاه در شاوارده و دگه تو بلاسی یا جهله رو دوش یا وا خر بی خونه شابرده. یه تعدادی زن و مرد هم اَ همی راه فروختن هوو زندگی خُ شاگذروند .ایشو تغریبن یجا شاووستا و مشتریون هو پهلو ایشون شارفته و بعد از پسند هوو و مشخص کردن کیمت وا همو هو فروش هوو خُ در خونه شاوارده چند نفر ی دگه وا {کندر } هو رو دوش شانهاده و تو شهر چار شازده و هو شافروخت . چون نابن تا بندر کدیم حدود سه کیلومتر فاصله ایشسته و همش راه شنی هسته مردم زمونی بی چاهون چاه نابن رو شاکه که هو داخل بُرکه هن تموم شبو . بعضی چاه هون نابن مال شخصی هسترن و صاحبش در چاه خُ وا در تختیی کفل شاکه .دیوال ون ای چاه هون از سنگ و ساروج شاساخت تا نریزد . تا سال 1330 که لوله کشی تو شهر بندر شروع بو کم کم چاه ون نابن که سالیون دراز مردم مث پرپروک دور شون شاگردی وا تموم خاطرون شیرین تو دل خاک دفن بو .
((محمد مذنبی))

            

گنبدسرخ

بنای تاریخی گنبدسرخ (روستای گنبدسرخ) ازتوابع دهستان شمیل وبالاتر از پاکلاتون و چاه پس

بنای خیلی کدیمی که گویا درعهد پرتغالیها ساخته بودی و الان در حال نابودین..
هرکسی اطلاعاتی شستی بگت...... 
.... پاپایا بندر