گپ و گویش بندرعباسی

زبُن بندری اَدست اَرفتن ....حالا سینگو دِگه خرچنگ اَبودن

گپ و گویش بندرعباسی

زبُن بندری اَدست اَرفتن ....حالا سینگو دِگه خرچنگ اَبودن

چمک(رقص) یا عبادت . کسمت اول


واژه چمک تو هرمزگان لغتین که چمکیئو حرفه ای عبادت اگین وچمک بندری خصوصا ازنوع سنتیش فرخ ریشه ای وا چمک تو مجالس سبک و بی معنا ایشستن بنده موات در حد وسع خو هویت اصلی ای چمک سنتی و اصیل به دوستدارون هنر بشناسونوم ،تو حوزه بخش مرکزی بندرعباس گروهی از چمکیئو حرفه ای هستین که میراث هنر گذشتگان ما به دوش نکشیدن ، بالاشهر چاستون و زیارت و شهر تغ موطن اصلی ای گروه هنرمندن،گروهی از ای چمکیئو به گروه جنگ گرازون معروفین چون با سبک خاصی از مبارزه وا دار ارچن به جنگ گرازوی وحشی مهاجم تو زمینو کشاورزی ارن ،گروه دیگه ای از چمکیئو از تیره کومدون جتن که شغلشواشترپونین چمک جتو تو هرمزگان خیلی معروفن، در ضمن کوم جت همیشه وا کوم بلوچ گره ایخاردن و از لحاظ تاریخی دایم در کناربلوچوی هرمزگان بودین.
چمکی که مد نظر مان فکط با ساز و دهل جنبه تخصصی پیدا اکنت و ماهیت وجودی خو به منصه ظهور ارسوند، گروه موسیکی ساز و دهل که شامل پنج دهل و یک سازن ریتم خاص خو به اشکهتن احساس سرد چمکی و مهیا کردنش بی زلزله جونش اماده اکنت، لازم بذکرن که این عبادت روحانی وایه به مرحله ارضا‌ چمکی برست اگه نه سرزنش و سرکوفت خفت باری در انتظار گروه موسیکین، بارها اتفاک کفتن که در میانه اجرا به اعتراض چمکیئومنجربودی و صاحب هیش همو روز مسافت ۲۰۰ کیلومتر بی جایگزینی گروه ساز و دهل هزینه زمانی و مالی ایکردی.
ریتم آغازین گروه موسیکی ابتدا وا گروه اولیه کار خوشرو اکنت که جنبه چاووشی و جمع کردن مهمونو و اهل محله ایشستی و میدان بی گروه شش نفره اصلی آماده اکنن وختی میدون مهیای اجرابو گروه اصلی معروف به خالوگپ با تکنوازی ساز مردم حاضر وچمکیئو از سوز نوای شروند به وجد اتارت تا سیگنالوی احساسی چمکی به عبادتی ریتمیک و دیاگرامیتبدیل و به سلولوی جونش منتکل بکنت،نوای شروند که با تکنوازی همراهن یادآورخاطرات شیرین و تلخ گذشته ن که در شنونده احساسات تلخ و شیرین جوونی رو پرده مرورخاطرات و یاد خداوند باریتعالی همراه اکنت این نوا موذنی بنام زینو و زینبک ایشستن و روایتین از عشک عالی و فاطی زوج عاشکی از دیارهرمزگان که عشکی چون لیلی و مجنون شوهستر.
شعله ئون اتش بی دهل ازنم و رطوبت هشک اکنت تا طنین صدایش نهیبی به درون چمکی ببوت ،بعد از چند دکیکه تکنوازی ریتم اروم و سنگین ساز که اکثرا ریتمی بندری − بلوچی ایشه به دهلهوی گرم بوده ایطو دعوت اکنت که بزن شصتت ای طبال که غوغایی به سر اومستن امشو ..بله جان ریتم بسیار سنگین ساز و دهل فضا و بسترلازم بی عبادت چمکیئوا صیکل ادیت، و بعد از چند دئیکه دسته ئون حرفه ای چمک وارد میدون ابن و وبا تکونوی آروم نرمشی از یک طرف جونخو گرم اکنن و ازطر ف دگه دستمالو و لنگوی رنگ رنگی حاشیه دار دور کمر خو سفت و محکم ابنن تا داخه اوج تکون و مانور سرجا خو استوار بمونن،اولین حرکت ، حرکت عمودین که بوسیله پنجه پا بالا و پایین ارین وبعدا حرکت رفت و برگشت ضربدری کمر وکون خودنمایی اکنت و بش دستمال و شال اروم اروم اسرت و با سرعت گفتن نمودی لرزشی و دورانی پیدا اکنت، وختی که بدن گرم بو لرزش سرتاپای عبادت کنندگون اگنت و رشته ارتباط روح و جسمچمکی وا فضای پیرامونی کحط ابوو پروسه فیزیکی و شیمکالش شکل اگنت و با هورمونیزه بودن و کحط ارتباط با فضای بیرون ، فرایند ارتباط ریتم موسیکی با روح و روون چمکی انجوم ابو و عبادت شکلی عینی و عملی بی بیننده و شکلی احساسی و ربانی بی چمکی پیدا اکنت .
نخش طبیعت جنوب تو ای سبک چمک بخوبی نمایانن و دو نشونه بسیار شاخص ایشستی ،حرکتو و صدائون طبیعت مث بادوطوفان،زلزله ،موج دیریا،سیل و رگبار و تگرگ و آوای پرندگونی مث کغار و کمنزیل ، تورگ و افتارگ، رمه و حشم اتونیم توی سوز کغار و فرارکمنزیل و ناله تورگ بی شکارطعمه و مستی نری که بدور جفت خو اسرت داخه ای سبک چمک بگینیم.
چمک بندری با الهام از طبیعت بومی خوش همراه و همگام با موسیکی به نفس سرکش خو نهیب ازونت و هارمونی یک زندگی سرشار از شادی و محبت بی مخاطبینش بشارت ادیت ، چمکی حین عبادت با خدای زیباییها و عشقک به همه ما درس خوب زیستن ادیت این نگرش اسمانی تو ریتم موسیکی خیلی هماهنگ عمل اکنت و نوازنده ساز نیز چون جبرییل بر پر و پای چمکی اپیچت تا پیغوم وحی خدای زیبایی و عشک به گوش خلق الله عاشک برسوند،نوای ساز و دهل هم از طبیعت بومی جنوب الهام ایگفتی و شیهه اسبون رمیده از دام خصلتون زشت همراهی اکنت و اوج عبادت وا نوای کغار و کمنزیل با اهنگ دادا زینو تکمیل اکنت، نوازنده ساز از لابلای چمکیو رد اکنت و توی سینه چمکی نوای شروند زهیری و حسینی انوازت تا خروج زنگاروی شیطونی از وجودچمکی پاک بکنت و چمکی مث سغ باوفایی که از هوو در اتات بخو دربرابر نوای شروند چنون بی مهابا الرزونت که صدای جیغی که از وجودش در اتا پرندگون و حیوانو به همزیستی با انسان فرا اخونت، جالب اونجان که ای حالت ربانی چمک به سازی و دهلی هم اگنت و واگر چمکیو با ریتمی خاص و دو نفره مکابل هم دیم شو اکنن و با حرکتی کوبنده بر کمر و کون دستمالو و زنگخو به صدا در اتارن و یکهو چمکیو مث کمنزیل تیرنجک اواگرن و صدای اشتر مست هوو بارون خارده تو فضا مزین اکنن، تو میونه راه ب یکهوریتم ساز به وادی عشک زمینی پا انوست و نه تنها بی چمکی بلکه به جمعیت حاضرهم روایتوی تلخ و شیرین عشک اول یاداوری اکنت عشکونی که با چوب سنتوی کهن و متعصبانه سرکوب بودن و داغش بر دل به یادگار ماندن
ریتم سازمث دیریای طیوفونی و متلاطم وجود عاشکون پشتری با سوز اتشی خو درانوردت و زینبک و حمیده به نمایندگی از معشوکون شکست خارده در کالبی موزون همراه وا ضرب اهنگ پنج دهل شامل(دهل گپ،جوره و دو تا یا سه تا تومپک) بی عاشکون به تصویر اکشت.ایجا هرکسی که تو وجودش عشک موج نزدن پول نوط خو را به پنهک اغشته به عرک موزیسینو وچمکیو اچسپونت تا مهردیرین خوبه نوعی ابراز بکنت و بسیار جالبن که جوونن عاشک همونجا شکست و پیروزی عشقک خو بواسطه همون سنتون کهن امروز تجربه اکنن
اجرای موسیکی به طلوع خورشید نزدیک ابوت ولی چمکی هنوزا نلرزیدن و تمومی اینین انگار ای عبادت خستگی ناشناست عبادت کبول حق
(ایلزاده)

  

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد