گپ و گویش بندرعباسی

زبُن بندری اَدست اَرفتن ....حالا سینگو دِگه خرچنگ اَبودن

گپ و گویش بندرعباسی

زبُن بندری اَدست اَرفتن ....حالا سینگو دِگه خرچنگ اَبودن

چطوکا امامقلی خان ایتونست بی هرموز فتح بکنت


عکس از وبسایت ویکی پدیا پرتغال


جزیره هرموز تا نزیکوی کرن هشتم هجری جرون نوم شسته و بندری وا نوم هرموز نزیک شهر مینو الُنی نزیک بُش هو هسته (ا کتاب حاشیه برهان دکتر معین)(احتمال ادم تیو گپشن).ایی بندر خیلی وخت تو تصرف پرتکالیو هسته و تاسیسات نظامی محکمی وا خاطر موکعیت جغرافیائیش اوجا شُساخته و تو اوایلوی کرن یازدهم وا تصرف سپاه ایران در هوند.تو جنگ ایران و پرتکال و فتح هرموز تو سال 1031 هجری کمری امامقلی خان طبک نخشه ای که شسته اول ایگو که تو جزیرت کشم راه هو شیرین رو پرتکالیو شُبست و عامل جزیره هرموز روی جلفار (راس خیمه) تو عمان وا ضد سربازوی پرتکالی ایشورُند.همی عامل هرموز وا کمک مردم محلی بی جلفار ا دست پرتکالیو در شُوارد. ا او طرف هم راه هو شیرین و جیره رو پرتکالیوی هرموز بسته بو و بعد وا ایی بوهنه که هرموز کبل از هوندن پرتکالیو خراجگذار خان لارهسته و الُن هم باید هامطوکا بو ووت ا پادشاه هرموز خراج جُس شوکه ولی پرتکالیو شُگو ایی گپ ایشو وا ضد حاکمیت خوشُن وا سختی رد شوکه.بوهنه بی حمله مستکیم وا هرموز که ا کبل آماده بودرن وا دست امامقلی خان کفت.کبل ا اینکه لشکر ایران آماده حمله وا هرموز ببن فرمانده پرتکالیوی هرموز بی واز کردن راه هو شیرین ا کشم وا ایی جزیره حمله ایکه .تو رجب 1030 کسمتی ازش ایگه و وا عجله وا خاطر گّناشتن سربازوی پرتکالی اوجا کلهه ایساخت.امامقلی خان تو ربیع الاول سال 1031 وا پنج هزار سپاهی وا بندر جرون هوند و سریع کسمتی ا همراهو خو وا سرکردگی اماقلی بیگ بی گفتن کلهه پرتکالی کشم ایرستا.سپاهوی ایران ا خشکی و جهازوی انگلیس ا دیریا بی کلهه وا باد گلوله شُبست.ایی غایه نزیک 250 تا عرب ا مردم جلفار و دولت پرتکالی ا کلهه دفاع شاکرده و روی فریره فرمانده دیریایی هرموز هم واگر شو هسته.ساخلو(سربازوی)پرتکالی و عرب احساس شُکه که جلو حمله لشکر ایران و توپ و جهازوی انگلیسی ناتونن کاری ا پیش بُووَرِن و ایطو بو که دست ا دفاع شُکَشی و بی فرمانده خو مجبور وا تسلیم شُکه و ایشو هم تسلیم بودن.انگلیسیو بی پرتکالیو و فرمانده دیریایی هرموز تو کشتی خو شو شُبرد.ولی به عربو و ایرانیویی که وا دشمن شُپیوسته وا دست سپاهیوی امامقلی خان کفتن و وا جرم همدستی وا کفار و خیانت بی ایشو شُکشت.بعد فتح کشم لشکر امامقلی خان کسمتی از قوای خوشو وا عنوان ساخلو (سرباز آماده) توی جزیرت شُنُشت و با کشتی انگلیسی وا بندرعباس هوندن تا نواکصی خوشو رفع بکنن و بی حمله وا هرموز آماده ببن.سپاه دیریایی انگلیس تو ربیع الثانی 1031 نزیک هرموز لنگر شُکردُند و اوجا منتظر بودن تا سپاه امامقلی خان ا خشکی برسن.بعد رسیدن ایی لشکر متحدین ایرانی و انگلیس تو 27 ربیع الثانی وا محاصره کلهه نظامی هرموز مشغول بودن و اوجا آخر تو 10 جمادی الثانی همی سال شُگِفت.اسیروی پرتکالی که نزیک سه هزار نفر هسترن طبک کرارنامه تسلیم انگلیسیو شُکرِد و وا هندوستان منتکل شُکِه و اسیروی عرب و ایرانی شُگه وا جرم خیانت بی ایشو شُکُشت و سرشو وا بندرعباس شوبرد.غنیمتو و خزینه و اسلحه و توپوی پرتکالی وا دست سپاه ایران و جاشوی انگلیسی کفت ولی بیشترشو گیر ایرانیو کفت.انگلیسیو هم بَشِ خو بی ایرانیو شُفروخت.پادشاه هرموز یعنی محمود شاه کاکای فیروز شاه که تو ذی القعده 1017 وا جای کاکاخو نشته و وا ذلت تموم تو ای مدت تحت تبعیت فرمانده پرتکالی و نائب السلطنه هندوستان هسته و اسمی ا سلطنت شسته اسیر سپاهیوی ایران بو و وا گرفتاری او تو دهم جمادی الثانی  سال 1031 سلسله ملوک هرموز که چندین کرن گاهی وا اعتبار و استکلال و مدتی هم زیر حمایت پادشاهوی پرتکال و اسپانیا پادشاهی شاکرده منکرض بو.در کفتن هرموز ا دست پرتکالیو گپ ترین ضربه ای هسته که تو خلیج فارس وا ایشو رسی.واخاطری که هرموز آخرین پناهگاه نیروی دیریایی پرتکال تو خلیج فارس هسته و ایشو جون شاداده که وا گُناشتن ایی نکطه خیلی مهم ا سر ا نو تجارت لو تیو و جزایرو زیر نظر خوشو ببوت.اما خوشبختانه وا ا دست دادن این جزیره نا امید بودنو  و هرموز بعد ا 118 سال (ا سال 913 تا 1031) ا دست بیگانه ئو در هوند.(ا مجله یادگار سال چهارم شماره چهارم ص 24-26)


برگردون به بندری موسی بی نیاز






نظرات 1 + ارسال نظر
علی 1391/09/26 ساعت 03:16 ب.ظ http://www.bihamta66.blogfa.com

مطلب خوبی هسته ..
یه راهنمایی در مورد چگونگی ارسال مطلب به وبلاگ گپ و گویش بندرعباسی ؟؟؟؟

سلام .. اگَ شعر و یا کصته ن همی جا داخه ستون نظر ون برستا بعد وا نوم خُوت پست اکنیم .. اگه عکس ن omidbandari53@gmail.com برستا

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد